Tôi 67 tuổi, thường xuyên bị táo bón. Tôi đã ăn nhiều rau, quả và tập luyện nhưng chứng táo vẫn không hết. Xin cho biết tôi có thể dùng thuốc gì?
Ở tuổi của bác, nếu loại trừ lý do mắc bệnh mạn tính hoặc chế độ ăn uống… thì tình trạng táo bón thường có các nguyên nhân như: ít vận động; do giảm nhu động ruột và suy giảm khả năng tiết dịch của các tuyến tiêu hóa; do uống ít nước; do chế độ dinh dưỡng không hợp lý; do tác dụng phụ của thuốc.
 Ảnh minh họa (nguồn Internet). |
Về điều trị thì cần tìm ra nguyên nhân. Nếu táo bón do thuốc thì phải ngừng thuốc đang uống và thay thuốc khác; nên ăn thức ăn có nhiều chất xơ và uống đủ nước; tập thể dục, vận động thường xuyên; tạo thói quen đi cầu… Nếu đã làm các cách rồi mà tình trạng táo bón không được cải thiện, có thể dùng một số thuốc nhuận tràng.
Các loại thường dùng là thuốc nhuận tràng và làm mềm phân: Dầu vaselin hoặc paraphin có tác dụng xổ cơ học bằng cách ngăn chặn sự hấp thu nước có tác dụng làm mềm phân. Trong trường hợp trào ngược dạ dày thực quản, không dùng thuốc này trước khi đi ngủ để phòng dịch trào ngược vào đường hô hấp.
Các thuốc nhuận tràng thẩm thấu: Mục đích làm tăng áp lực thẩm thấu trong lòng ruột kéo theo nước vào trong lòng ruột từ đó làm tăng lượng nước trong phân giúp bài tiết và tống xuất phân ra ngoài. Thuốc chống chỉ định ở bệnh nhân viêm loét đại trực tràng, tắc ruột, ung thư trực tràng, mất nước, suy tim.
Các thuốc nhuận tràng kích thích nhu động ruột: Đó là các acid ricinoleic, acid mật, dẫn xuất diphenylmethan, tác dụng qua nhiều cơ chế khác nhau. Đáng chú ý trong nhóm thuốc này có anthraquinolic gồm các sản phẩm tự nhiên là các aglycol của cây cascara, Rhubarbe... những thuốc xổ thực vật này không hấp thu ở ruột non, chúng chỉ hoạt động khi đến đại tràng, gia tăng sự tống phân bằng cách kích thích tiết prostaglandin nội sinh, tuy nhiên, thuốc bị phân hủy bởi các vi khuẩn ở đại tràng nên các thuốc này mất tác dụng khi dùng kháng sinh diệt vi khuẩn chí ở ruột.
Thuốc nhuận tràng tác dụng tại chỗ: Các thuốc này làm phóng thích khoảng 50 - 100ml dịch trong lòng trực tràng và gây kích thích phản xạ đại tiện. Ngoài ra còn có thể sử dụng thụt tháo với các chất nhày hoặc thụt tháo vi lượng, thường hay dùng để chuẩn bị nội soi đại trực tràng hoặc cho táo bón khi nằm lâu để làm mềm phân, tuy nhiên không được dùng kéo dài.
Táo bón không đơn thuần là sử dụng thuốc nhuận tràng là đủ mà phải tìm ra nguyên nhân để điều trị tận gốc. Do đó, bác nên đi khám để được điều trị đúng, không nên tự ý dùng thuốc nhuận tràng.