Tôi thường bị bỏng do chiên thức ăn, những chỗ bỏng tuy không lớn nhưng hay bị phồng nước lên và sau đó thì để lại sẹo trông rất xấu.
Bạn tôi, nói tôi nên chọc chỗ bỏng đó cho chảy hết nước ra và bôi thuốc phỏng và thuốc nhanh liền sẹo lên để tránh bị sẹo. Xin bác sĩ tư vấn giúp, phòng sẹo thì nên làm gì để không để lại sẹo xấu? Có phải kiêng ăn món gì khi bị bỏng không?
(Trần Lý Thanh - TP.HCM)
Bỏng nói chung vết thương nói riêng đều có khả năng tạo thành sẹo trên da, có 2 dạng sẹo lõm và sẹo lồi. Xử trí vết bỏng ngay từ đầu có ý nghĩa quan trọng, nếu để nhiễm trùng hoại tử về sau dễ tạo sẹo lõm, với sẹo lồi xuất hiện do cơ địa. Để tránh sẹo bỏng nhiệt do bàn ủi, thường là bỏng độ I và độ II, cần xử trí bằng cách dùng kim vô trùng lấy hết dịch từ bóng nước, giữ lớp da sau khi rút hết dịch không mất đi, thoa dung dịch sát trùng bằng Betadine là đủ, cần thiết có thể sử dụng kháng sinh, kháng viêm; tránh bôi thuốc dạng kem hay pomade sẽ làm mất lớp da, dễ nhiễm trùng, tạo sẹo về sau.
Sẹo phì đại, còn gọi là sẹo lồi, là tình trạng tăng collagen da lành tính. Bệnh gặp ở một số cơ địa có thể tạng đặc biệt gây sẹo lồi ở một vùng nào nhất định của cơ thể. Sẹo phì đại thường gặp hầu hết các trường hợp trong chấn thương gây vết thương trên da, sau bỏng, sau phẫu thuật, sau thủ thuật thẫm mỹ, vết đốt côn trùng, thủy đậu, Zona, xâm mình, mụn trứng cá, nhọt; căng da sau phẫu thuật, các vết thương nhiễm trùng…
Phòng bệnh là vô cùng quan trọng, nhất là người bệnh có tiền sử bản thân hay gia đình có sẹo phì đại, không nên tiến hành tất cả các thủ thuật nào kể cả thẩm mỹ khi chưa cần thiết. Nên tránh các thủ thuật tối đa ở vùng ngực, những vùng tổn thương da phải cần đến phẫu thuật thì nhất thiết phải được điều trị kháng sinh thích hợp để tránh nhiễm trùng. Tất cả những vết thương do phẫu thuật cần khâu lại thì cố gắng tạo mức độ căng da bình thường, tránh những vết mổ có những đường cắt ngang da, mà cố gắng phẫu thuật cắt da theo hình êlip nằm ngang theo cùng hướng với đường căng của da, vết thương do bỏng.
Tóm lại, sẹo phì đại xuất hiện theo cơ địa, qua từng thời gian và trên từng vùng của cơ thể, kể cả thầy thuốc có nhiều kinh nghiệm cũng không lường trước về xuất hiện của sẹo, việc điều trị còn gặp nhiều khó khăn, chưa có một giải pháp nào là hoàn hảo, cho tới nay thức ăn gây nên sẹo lồi thì các nhà khoa vẫn chưa ghi nhận.
BS.CKI. TRẦN QUỐC LONG