- Tết sắp đến với nhiều dịp tiệc tùng, họp mặt… uống rượu, bia là điều hầu như không thể tránh khỏi. Xin bác sĩ tư vấn một số cách bảo vệ gan sau khi uống rượu, bia rượu. Cảm ơn bác sĩ.
Trong những năm gần đây, bệnh gan có xu hường gia tăng, gây nhiều hệ lụy. Thường gặp nhất là ba loại: gan nhiễm mỡ do rượu, viêm gan do rượu và xơ gan do rượu. Để dự phòng và điều trị căn bệnh này, ngoài việc sử dụng thuốc y học hiện đại người ta có xu hướng tìm đến y học cổ truyền với những loại thảo dược có công năng trị liệu các chứng bệnh tương ứng với bệnh gan do rượu như Tửu đản, Tích tụ, Hiếp thống, Chướng mãn…
Những bài thuốc điều trị:
1. Cát hoa thang: Cát hoa (hoa sắn dây) 12g, liên kiều 12g, hổ trượng 9g, xương bồ 5g, sa nhân 3g, sinh cam thảo 20g, sắc uống mỗi ngày 1 thang.
2. Sài cầm thang: Sài hồ 12g, trạch tả 12g, trư linh 15g, đẳng sâm 15g, bạch truật 10, bán hạ chế 10g, quế chi 10g, chích thảo 6g, sắc uống mỗi ngày 1 thang. Công dụng: Lợi mật, giải rượu tả độc, hữu hiệu cho những bệnh nhân bị tổn thương gan do rượu.
3. Nhu can tiêu thủy thang: Cát căn 20g, sinh hoàng kỳ 50g, biển đậu 10g, hải tảo 10g, kê nội kim 10g, địa miết trùng 10g, đan sâm 10g, thanh bì 10g, thanh đại 6g, bạch truật 15g, trạch lan 15g, lai phục tử 15g, côn bố 15g, sài hồ 15g, trạch tả 15g, nhân trần 18g. Khí hư thì gia thêm hồng sâm hoặc tây dương sâm 10g, huyết hư thì gia thêm đương quy 6g, âm hư thì gia thêm miết giáp 20g, dương hư gia thêm phụ tử chế 10g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang.
4. Gia vị ôn đởm thang: Tích tương thực 10g, hoàng liên 10g, bán hạ chế 10g, bạch linh 15g, trúc nhự 12g, trần bì 12g, đào nhân 12g, sài hồ 12g, xích thược 12g, bạch thược 12g, đan sâm 30g, sơn tra 30g, miết giáp 24g, sắc uống mỗi ngày 1 thang. Công dụng: Giải rượu tả độc, lý khí vận tỳ, hoạt huyết hóa ứ, thích hợp cho bệnh gan do rượu thuộc thể can uất tỳ hư, nhiệt ứ hỗ kết.
5. Giải tửu bảo can thang: Sơn tra sao 30g, tích tương tử 15g, trạch tả 15g, trư linh 15g, sài hồ 15g, kê nội kim 15g, chi tử sao 10g, bạch thược sao 10g, hoàng cầm 10g, thần khúc 10g, sa nhân 10g, uất kim 20g, sinh khương 5g, sắc uống mỗi ngày 1 thang. Công dụng: Sơ can thanh nhiệt, giải rượu hóa trùng, tiêu kiên giáng mỡ, dùng trong trường hợp gan nhiễm mỡ do rượu.
6. Thanh chi phục can thang: Sinh sơn tra 30g, hắc sửu 15g, bạch sửu 15g, tỳ giải 15g, hà thủ ô 10g, trạch tả 10g, đan sâm 20g, nhân trần 20g, sắc uống mỗi ngày 1 thang, 20 thang là 1 liệu trình. Công dụng: Thanh tả thấp nhiệt, hoạt huyết giáng mỡ.
7. Thanh can hoạt huyết phương: Sài hồ, hoàng cầm, đan sâm, miết giáp, cát căn, hàm lượng bằng nhau, sắc uống mỗi ngày 1 thang. Công dụng: Sơ can thanh nhiệt hoạt huyết giải độc.
8. Thanh can giải tửu ẩm: Nhân trần 20g, cát căn 20g, thiết quan âm trà 20g, bạch mao căn 20g, bạch linh 15g, sơn tra 15g, trạch lan 10g. Nếu thấp nhiệt uất kết can vị bất hòa gia bồ công anh 15g, đại hoàng 6g, chi tử 10g. Nếu thấp trệ tỳ hư, can khí uất kết gia bán hạ chế 10g, hậu phác 10g, bạch truật 15g, thảo quyết minh 15g; nếu thấp ứ hiệp trở, can tỳ lưỡng hư gia xích thược 12g, đương quy 10g đào nhân 10g, hồng hoa 8g, manh trùng 6g, sâm cao ly 3g, sắc uống mỗi ngày 1 thang. Công dụng: Thanh lợi tửu thấp, hòa can khứ tích.
9. Thanh can giải độc thang: Sài hồ 10g, hoàng cầm 10g, bán hạ chế 10g, tam thất 10g, bồ công anh 30g, sơn tra 30g, hổ trượng căn 30g, căn hoa 30g, ý dĩ 30g, đan sâm 15g, bản lam căn 15g, bạch linh 15g, sinh cam thảo 6g. Nếu bụng đầy, đi lỏng, rêu lưỡi trắng nhờn gia thương truật 15g, bạch truật 15g, thần khúc 15g, trần bì 10g ; nếu vàng da gia nhân trần 30g; nếu có cổ trướng hoặc phù chi dưới gia xa tiền tử 30g, trạch tả 15g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang. Công dụng: Thanh nhiệt hóa thấp, hoạt huyết giải độc, chuyên dùng cho bệnh gan do rượu, men GGT tăng cao.
10. Giải tửu hộ can ẩm: Căn hoa, cát căn, tích tương tử, nhân trần, hổ trượng, đan sâm, đẳng sâm, bạch truật, bạch mao căn lượng bằng nhau, sắc uống mỗi ngày 1 thang. Công dụng: Thanh nhiệt trừ thấp, kiện tỳ hòa vị, chuyên dùng cho bệnh gan do rượu.
BS KHÁNH HÀ