Bố tôi năm nay 65 tuổi, đã mổ sỏi mật cách đây 5 tháng nhưng nay lại đau bụng vàng da tái phát. Xin hỏi bác sĩ vì sao? Cần làm gì để phòng ngừa?
Đặng Văn Thành ([email protected])
Trong thư bạn nói bố bạn đã mổ lấy sỏi nhưng không nói rõ sỏi ở túi mật hay đường mật, một sỏi hay nhiều sỏi. Nếu đã mổ vì sỏi cholesterol (sỏi một viên) thì ít khi bị tái phát. Nhưng nếu sỏi đó là sỏi sắc tố mật (bilirubinat) tức nhiều sỏi nằm rải rác nhiều nơi, sỏi trong gan thì rất nhiều khả năng tái phát.
Thường sỏi cholesterol (cản quang ít, thả vào nước thấy nổi và có thể đốt cháy). Diễn biến lâu năm có những đợt cấp, đau tăng và sốt do túi mật bị viêm. Nguyên nhân do dinh dưỡng cho nên cần có chế độ ăn uống hợp lý: ăn ít chất béo, hạn chế đồ ăn có nhiều cholesterol, phủ tạng động vật...
Sỏi sắc tố mật: Thường do giun đũa chui lên đường mật, gây viêm nhiễm rồi đẻ trứng hay chết tại đó; xác và trứng giun tạo điều kiện cho sắc tố mật vón dần lại thành một hay nhiều viên rải rác trong đường mật (sỏi bilirubinat rất cản quang, đốt không cháy và thả vào nước thì chìm). Nếu sỏi làm tắc ống mật chủ sẽ gây ứ mật hoàn toàn, kể cả túi mật, có thể làm cho thành túi mật giãn mỏng kèm theo viêm cấp, thậm chí vỡ ra gây viêm phúc mạc mật rất nguy hiểm. Vì nguyên nhân thường do giun đũa, cho nên nếu không tái nhiễm giun coi như không còn tái phát sỏi; phòng ngừa bằng cách vệ sinh ăn uống: không ăn rau sống, nhất là rau thủy sinh, không uống nước chưa đun sôi. Định kỳ đi khám, xét nghiệm phân tìm trứng giun sán trong phân, nếu có phải tẩy giun ngay. Trường hợp của bố bạn rất có thể là sỏi sắc tố mật, do vậy tuy mổ rồi vẫn có thể tái phát. Tốt nhất bố bạn cần định kỳ tái khám đúng hẹn.
BS. Trần Quang Nhật