Viagra hay các người anh em levitra, cialis từ 15 năm nay đã trở thành bùa hộ mệnh cho nhiều đấng nam nhi. Những nỗi lo “thất trận”, những mặc cảm thua bạn kém bè đã được thay thế bằng niềm tin “ba chàng lính ngự lâm”.
Viagra hay các người anh em levitra, cialis từ 15 năm nay đã trở thành bùa hộ mệnh cho nhiều đấng nam nhi. Những nỗi lo “thất trận”, những mặc cảm thua bạn kém bè đã được thay thế bằng niềm tin “ba chàng lính ngự lâm”. Ba chiến binh này thực sự là gì? Bản chất của chúng là gì? Có thật sự hiệu quả không?
Chiến binh đã làm “chuyện đó” như thế nào?
Viagra (sildenafil), levitral (vardenafil), cialis (tadanafil) là những loại thuốc giúp cương dương nhờ tác động ức chế men PDES. Men PDES là gì vậy? Men này có ở nhiều nơi trong cơ thể nhưng lại tập trung nhiều tại dương vật. Khi có ham muốn xuất phát từ ý nghĩ, ánh mắt, tai nghe những lời đường mật..., não sẽ vận chuyển các thông tin này theo dây thần kinh xuống dương vật. Tại đó, các dây thần kinh sẽ làm tiết ra một chất tên là oxit nitric (NO). Gã NO này sẽ làm các xoang mạch máu tại dương vật nở to ra, máu chảy dồn về nên dương vật cương được. Nếu mạch máu cứ giữ mãi, dương vật cứ cương mãi, không có thời gian nghỉ thì sẽ kiệt sức. Thiên nhiên đã trù liệu, men PDE5 trong dương vật làm chức năng điều chỉnh, giúp dương vật xìu xuống sau khi cương với khoảng thời gian nhất định (5, 10, 30 phút). Ở những người bị rối loạn cương, mạch máu trong dương vật giãn không đủ rộng và không đủ lâu nên dương vật không cứng nổi. Các thuốc ức chế men PDE5 sẽ giúp các mạch máu của dương vật giãn rộng hơn, lâu hơn nên “thằng bé” đứng được. Thế thôi, sự thần bí chỉ có vậy.
Như vậy, dùng các thuốc sildenafil, vardenafil, tadanafil mà muốn dương vật cương được thì phải có ham muốn. Nếu không có ham muốn, não cứ trơ trơ thì uống thuốc chỉ thấy bừng bừng đỏ mặt chứ “bên dưới” chẳng nhúc nhích được bao nhiêu... Nói cách khác, các thuốc này không tạo ra ham muốn tình dục (không kích dục) mà chỉ giúp dương vật cương tốt khi trong lòng thực sự “lửa cháy”.
Chàng nào mạnh hơn?
Với sự ra đời của tadanafil và vardenafil vào năm 2003 thì thế độc quyền của sildenafil (ra đời năm 1998) bị bẻ gãy. Tuy phải chia sẻ quyền lực nhưng tại nhiều nước, thị phần của sildenafil vẫn ở thế thượng phong, cái thế của kẻ mở đường, của thương hiệu đã in vào tâm trí nhiều người. Thực tế thì ai mạnh hơn ai?
Tadanafil có điểm mạnh riêng. Trong khi thời gian tác dụng của sildenafil là 8 giờ, của vardenafil là 10 giờ thì của tadanafil là 36 giờ. Xin lưu ý: Thời gian tác dụng là khoảng thời gian mà thuốc giúp hiện tượng cương xảy ra khi có ham muốn chứ không phải là uống các thuốc này vào thì dương vật sẽ cương liên tục trong 8 giờ, 10 giờ hay 36 giờ. Thời gian tác dụng dài 36 giờ của tadanafil có cái lợi là uống 1 viên thuốc vào là chẳng cần vội, tới lúc “thuận tiện” là sẵn sàng xung trận. Tuy nhiên, cái phiền của tadanafil là nếu lỡ uống thuốc mà có bị nhức đầu, đau lưng thì bệnh nhân phải cắn răng chịu đựng đến 36 giờ cho đến khi thuốc tan rã hết.
Theo Bischoff, cha đẻ của vardenafil, thì thuốc có cấu trúc tương tự sildenafil nhưng khả năng ức chế men PDE5 mạnh hơn, có chọn lựa hơn sildenafil và tadanafil trong thực nghiệm. Do đó, có lẽ vardenafil mạnh hơn 2 “võ sĩ” trên. Điểm mạnh khác của vardenafil là có tác dụng nhanh. Uống vào khoảng 15 - 20 phút là có thể sẵn sàng nhập cuộc. Điểm mạnh khác của tadanafil và vardenafil so với sildenafil là chúng có thể uống sau khi mới ăn xong, còn sildenafil phải chờ khi “lưng lửng” mới uống được, uống lúc bụng no sẽ bị thức ăn trong dạ dày làm giảm tác dụng. Trên thực tế thì hiệu quả của 3 loại thuốc này cũng tương tự nhau, khoảng 80%. Tức là cứ 10 người uống thuốc thì chỉ có 8 người cảm thấy hài lòng. Những ai đeo đuổi sildenafil trong thời gian 5 năm từ 1998 - 2003 thì khó lòng dứt bỏ nó. Những ai mới bị “trục trặc” thì mới phân vân giữa vardenafil, tadanafil và sildenafil. Hiện nay, các thuốc này được xếp vào nhóm thuốc điều trị đầu tay trong rối loạn cương do dễ sử dụng, không xâm lấn, tác dụng phụ thấp, thích hợp cho nhiều bệnh nhân.
Ai không được dùng thuốc này?
Bệnh nhân không được uống chất ức chế men PDE5 nếu đang sử dụng thuốc nitrat làm giãn mạch vành tim, do tác động giãn mạch hiệp đồng. Bệnh nhân có bệnh mạch vành ổn định có thể sử dụng chúng an toàn. Bệnh nhân suy gan, suy thận, trên 65 tuổi hay đang dùng những thuốc ức chế men P450 3A4 như cimetidin, erythromycin và ketaconazol phải khởi đầu uống sildenafil, vardenafil, tadanafil ở liều thấp rồi tăng liều từ từ để đạt hiệu quả cương cứng mong muốn. Ở người lớn tuổi có bị chứng phì đại lành tính tuyến tiền liệt và đang được điều trị bằng thuốc ức chế chọn lọc alpha, nếu dùng thêm các thuốc ức chế men PDE5 để trị cương yếu thì cần thận trọng (thận trọng chứ không “cấm tiệt” như với thuốc nitrat) vì uống cùng lúc 2 thứ thuốc này có thể làm huyết áp giảm tí chút.
Những phiền toái khi uống thuốc ức chế men chuyển PDE5 trị rối loạn cương
Như chúng ta đã biết, bản chất của sildenafil, vardenafil, tadanafil là những thuốc gây giãn mạch tại dương vật nên gây cương. Mặc dù các thuốc này có tác động mạnh tại cơ quan sinh dục của nam giới, nhưng có ai cấm được chúng làm giãn mạch chỗ khác? Và chính những tác dụng “vượt ngoài mong đợi” này đã gây nên những tác dụng phụ, đôi khi phiền toái đến mức bệnh nhân thà “nhịn” chứ không dám uống thuốc nữa. Phiền toái hay gặp nhất là mặt đỏ phừng phừng như mới uống rượu hay như người mới ra nắng do giãn mạch máu ở mặt. Tiếp đến là nhức đầu do giãn mạch máu ở não. Khi đó, nếu uống paracetamol có thể giúp đỡ nhức đầu. Mắt nhìn xanh loe lóe là một tác dụng phụ khác của thuốc, do chúng tác động lên men PDE5 (anh em bà con với men PDE5 ở dương vật) tại võng mạc mắt. Nghe thì có vẻ sợ, nhất là sợ mù, nhưng nếu dùng thuốc vào buổi tối, sáng ra thuốc tan hết, mắt chẳng hề ghi nhận thay đổi nào thì không có gì là đáng sợ.
Khoảng 20 - 30% bệnh nhân dùng thuốc ức chế men PDE5 bị một trong các tác dụng phụ trên. Thường bệnh nhân dùng thuốc lần đầu dễ bị tác dụng phụ, dùng vài ba lần sẽ quen dần. Tuy nhiên, có người bị nhức đầu, mặt đỏ quá nên dù có “nghiền” lắm cũng không đủ can đảm đưa thuốc lên miệng lần nữa.
Chúng có gây tăng huyết áp, thượng mã phong?
Sau khi uống thuốc ức chế men PDE5, nếu nhịp tim đập nhanh hơn bình thường sẽ khiến nhiều người lo ngại. Thường là sợ tăng huyết áp, dễ đột quỵ.
Thật ra, trái với suy nghĩ của nhiều người, các thuốc này không làm tăng huyết áp mà lại hạ huyết áp do chúng gây giãn mạch (chứ không phải co mạch). Vì thế, người bệnh tăng huyết áp vẫn uống được các thuốc trị rối loạn cương nếu huyết áp được duy trì ổn định và tim bệnh nhân đủ mạnh (chẳng hạn đi bộ 2 - 3 tầng nhà không nghỉ). Tốt nhất nên uống thuốc ức chế men PDE5 cách thuốc hạ huyết áp vài giờ. Điểm cần lưu ý là nếu bệnh nhân đang uống thuốc làm giãn mạch vành tim do mạch máu tim bị hẹp (rất hay phối hợp cùng với bệnh tăng huyết áp), nhất là những thuốc có nitrate thì đừng uống thuốc ức chế men PDE5 do uống chung hai thứ thuốc này có thể khiến huyết áp hạ quá nhanh, làm bệnh nhân lơ mơ, ngất, rồi tử vong, thượng mã phong.
Mặc dù vậy, sildenafil, vardenafil, tadanafil đã có công rất nhiều. Bao người cứ hẹn lần hẹn lữa với cha mẹ chuyện lấy vợ cũng chỉ vì trục trặc chuyện cương dương. Bao gia đình trẻ lục đục, thậm chí ly tan vì chuyện này, nay đã được “ba chàng lính ngự lâm” ra tay cứu giúp. Tuy nhiên, giá thành của chúng còn khá cao so với nhiều người. Thuốc là con dao hai lưỡi. Vấn đề là dùng sao cho đúng, hiệu quả, an toàn. Chuyện này nên nhờ bác sĩ tư vấn rồi quyết định. Bệnh nhân không nên tự dùng thuốc trị rối loạn cương hay dùng thuốc theo sự mách bảo của bạn bè hoặc người bán thuốc.
TS. Nguyễn Thành Như