Sau nhồi máu cơ tim việc dùng thuốc là bắt buộc. Người bệnh cần tuân thủ việc theo dõi và chỉ định thuốc của các bác sĩ tim mạch để ngăn ngừa các biến cố có thể xảy ra, thậm chí là nguy cơ tử vong...
Nhồi máu cơ tim (NMCT) là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở các nước phát triển và hiện nay, số bệnh nhân NMCT ở Việt Nam đang tăng lên nhanh chóng. Những tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị NMCT cấp đã làm giảm đáng kể tỷ lệ tử vong do NMCT. Hiện nay, có khá nhiều phương pháp khác nhau điều trị cho NMCT như phẫu thuật cầu nối, nong và đặt stent động mạch vành, điều trị bằng thuốc. Dù bệnh nhân có qua các phương pháp điều trị gì thì sau đợt điều trị NMCT cấp cần tiếp tục điều trị thuốc cho NMCT. Đây là điều trị cơ bản và bắt buộc sau NMCT dù bạn có được phẫu thuật hay đặt stent động mạch vành.
Điều trị NMCT cấp hiện nay bao gồm các biện pháp: Điều trị tái tưới máu bằng can thiệp động mạch vành (với hút huyết khối, nong bóng, đặt stent động mạch vành), tiêu sợi huyết hoặc mổ mở cấp cứu và điều trị nội khoa bằng các chế độ sinh hoạt vận động và thuốc.
Các thuốc điều trị sau NMCT có vai trò rất quan trọng, giúp ngăn ngừa và làm giảm nguy cơ tắc lại stent khi đã được can thiệp, làm giảm tỷ lệ tử vong và bảo tồn chức năng tim. Các thuốc này bao gồm:
Thuốc chống ngưng tập tiểu cầu:
Ở bệnh nhân sau NMCT được can thiệp động mạch vành, nguy cơ tắc lại trong stent là rất cao. Tắc lại trong stent được coi là một thảm họa trong tim mạch, với tỷ lệ tử vong cao. Cùng với thời gian, hiện tại có rất nhiều loại thuốc chống kết tập tiểu cầu với hiệu quả ngày càng mạnh mẽ, giúp các bác sĩ can thiệp tự tin hơn khi đặt stent cho bệnh nhân. Hiện nay, bệnh nhân sau can thiệp phải được điều trị với hai loại thuốc chống ngưng tập tiểu cầu gọi là liệu pháp chống ngưng tập tiểu cầu kép. Thời gian dùng thuốc tùy thuộc vào loại stent được sử dụng. Hiện nay, loại stent được sử dụng nhiều nhất là stent phủ thuốc và liệu pháp chống ngưng tập tiểu cầu kép thường được sử dụng trong 12 tháng. Sau đó, bệnh nhân sẽ duy trì một loại trọn đời, thường là aspirin. Đã có nhiều trường hợp tái nhập viện do tình trạng đau ngực và được chẩn đoán là hẹp hoặc tắc lại trong stent mà nguyên nhân hay gặp nhất chính là sự không tuân thủ điều trị của bệnh nhân.
Thuốc ức chế men chuyển hoặc thuốc chẹn thụ thể:
Đây là loại thuốc giúp làm giảm tỷ lệ tử vong, giảm tái cấu trúc cơ tim sau nhồi máu, điều trị suy tim. Các thuốc ức chế men chuyển thường gặp trên thị trường là lisinopril, ramipril, captopril... Các thuốc ức chế thụ thể là valsartan, telmisartan, losartan... Thuốc sẽ được các thầy thuốc căn chỉnh liều để đạt hiệu quả cao nhất cho bệnh nhân và được dùng kéo dài sau NMCT.
Thuốc chẹn beta giao cảm:
Các thuốc này giúp làm giảm tỷ lệ tử vong, giảm biến cố rối loạn nhịp, điều trị suy tim. Thuốc cũng được dùng kéo dài và người bệnh cần phải khám lại thường xuyên để thầy thuốc lâm sàng chỉnh liều tốt nhất cho bệnh nhân. Các thuốc thường dùng là metoprolol, carvedilol, nebivolol, bisoprolol...
Thuốc nhóm statin:
Đây là nhóm thuốc điều trị rối loạn mỡ máu nhưng gần đây đã được khẳng định có vai trò quan trọng trong bảo vệ tim mạch với khả năng chống viêm thành mạch, ổn định mảng xơ vữa. Một số thuốc thường được sử dụng như atorvastatin, rosuvastatin, simvastatin...
Thuốc lợi tiểu:
Dùng các thuốc này để điều trị triệu chứng, cải thiện chuyển hóa tế bào cơ tim, việc dùng thuốc tùy thuộc vào từng bệnh nhân, mức độ nặng nhẹ của bệnh.
Tóm lại, điều trị thuốc sau NMCT là bước rất quan trọng trong việc cải thiện tiên lượng sống còn của bệnh nhân, giúp làm hạn chế nguy cơ tắc lại stent. Tuân thủ điều trị là rất quan trọng và việc khám lại định kỳ sẽ giúp thầy thuốc có chiến lược điều trị tốt nhất cho bệnh nhân.
TS.BS. Phạm Như Hùng (Tổng Thư ký Hội Tim mạch can thiệp Việt Nam)