Nám da: hay còn gọi là rám da là tổn thương lành tính thường gặp ở nữ giới trong độ tuổi 20 - 50, do rối loạn sắc tố thứ phát gây nên bởi nhiều nguyên nhân nội sinh, ngoại sinh hay kết hợp cả hai.
Đối với rối loạn sắc tố do nội sinh, nguyên nhân chính gây ra đó là sự lão hóa theo quy luật tất yếu của da, sự thay đổi nội tiết trong quá trình mang thai hoặc uống thuốc ngừa thai, những căng thẳng tâm lý kéo dài, tình trạng nhiễm độc với các hoạt chất có chứa thủy ngân, chì, corticoid kéo dài có chứa hóa mỹ phẩm...
Đối với rối loạn sắc tố do ngoại sinh, nguyên nhân trước tiên thường là do ánh nắng gay gắt của mặt trời chiếu lên da vùng mặt có hay không có tiềm ẩn dị ứng da do các hóa chất chứa trong mỹ phẩm, chính bức xạ tử ngoại UVA, UVB có trong ánh nắng không những gây rối loạn sắc tố da khu trú mà chính nó đẩy nhanh quá trình lão hóa da, ung thư da. Rối loạn sắc tố da còn do các nguyên nhân như: sau một số bệnh lý viêm, nhiễm trùng, nhiễm độc, dị ứng da tại chỗ gây tăng sắc tố sau viêm... Hậu quả của các nguyên nhân trên để lại những vết da sẫm màu, viền nham nhở, không đều, màu vàng nhạt đến nâu sẫm, màu của sắc tố melanin. Giữa các đám da sẫm màu có thể có các vệt da lành lặn.
Các phương pháp điều trị: biết các nguyên nhân gây nám da nêu trên để ta biết dự phòng. Khi các nguyên nhân trên đã gây ra rối loạn sắc tố nám da thì mục đích của điều trị là loại bỏ sự dư thừa của sắc tố melanin và ngăn chăn không cho tái phát. Để đạt được mục đích này nhiều phương pháp đã được nêu ra, chung quy lại là xử lý các nguyên nhân nội sinh, ngoại sinh và đưa hàm lượng của melanin vùng da tổn thương về trạng thái sinh lý da. Nhiều loại thuốc, kem dưỡng da, kem chống nắng, mặt nạ, các chế phẩm có chứa Hydroquinone, chế độ ăn uống, sinh hoạt đã được ứng dụng, song kết quả khó đạt được lòng mong đợi.
Từ năm 1999 đến nay, chúng tôi bắt đầu ứng dụng kỹ thuật phân hủy quang nhiệt chọn lọc của các máy laser có bước sóng trùng hoặc gần kề với đỉnh hấp thụ của sắc tố melanin (504, 694nm), phát ở chế xung (Q- switch). Nhờ có độ rộng xung cực ngắn (6-10 nano giây) nên việc loại bỏ sắc tố melanin không gây tổn thương nhiệt cho da. Hàng ngàn bệnh nhân đã được chúng tôi điều trị với kết quả hoàn mỹ. Kết quả này tương đồng với kết quả của nhiều tác giả khác trên thế giới. Sau điều trị bằng laser cũng cần ngăn chặn các nguyên nhân gây nám da nêu trên.
PGS.TS.BS. TRẦN CÔNG DUYỆT
(Viện Ngoại khoa Laser)