Con tôi 17 tuổi cân nặng 60kg, cao 1,7m. Cháu rất lười ăn. Buổi sáng chỉ uống 1 cốc sữa và ngũ cốc, buổi trưa ăn non 2 lưng bát cơm cùng với thịt, rau, buổi chiều cũng vậy.
Con tôi 17 tuổi cân nặng 60kg, cao 1,7m. Cháu rất lười ăn. Buổi sáng chỉ uống 1 cốc sữa và ngũ cốc, buổi trưa ăn non 2 lưng bát cơm cùng với thịt, rau, buổi chiều cũng vậy. Cháu không ăn nhiều thịt. Cả ngày chỉ ăn từ 1 - 1,5 lạng thịt còn hoa quả cháu chỉ uống 2 cốc dưa hấu/ngày, 2 cốc sữa sáng và tối. Cháu ăn như vậy đã đủ calo chưa (1 tuần cháu đi đá bóng hoặc bơi lội khoảng 3 buổi)?
(Lê Văn T. - Bà Rịa - Vũng Tàu)
Tình trạng dinh dưỡng đánh giá khẩu phần ăn hàng hàng, nếu ăn đủ so với nhu cầu của cơ thể thì tình trạng dinh dưỡng phát triển tốt, nếu ăn không đủ so với nhu cầu thì cơ thể phản ứng nhanh nhất là cân nặng giảm, thường xuyên ăn thiếu so với nhu cầu sẽ dẫn tới suy dinh dưỡng trường diễn.
Từ thông tin mà bạn cho tôi biết về con của bạn, sơ bộ tôi thấy con bạn là người tầm vóc khá lý tưởng, khẩu phần ăn hàng ngày có đủ các nhóm thực phẩm, đặc biệt là sữa, đồng thời con bạn có hành vi tốt cho sức khỏe, giúp tăng trưởng chiều cao là chơi thể thao hoặc bơi.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng thì nhu cầu về năng lượng và các chất dinh dưỡng của một người phụ thuộc vào tuổi, giới tính, tình trạng lao động của người đó.
Chính vì vậy, tôi tự bổ sung một số chi tiết về con bạn là nam giới, đang đi học, uống sữa tươi, ăn từ 1 - 1,5 lạng thịt lợn sấn và 300g rau muống, 50g dưa hấu/1 cốc, ăn sáng bánh mì (ngũ cốc). Từ các số liệu đó, tôi sẽ đưa ra cách đánh giá về tình trạng dinh dưỡng và khẩu phần của con bạn ăn như sau:
Về tình trạng dinh dưỡng: để đánh giá về thể trạng con bạn bình thường, gầy hay béo, tôi sẽ dựa theo chỉ số khối cơ thể BMI, BMI được tính bằng cân nặng (tính theo kg) chia cho chiều cao bình phương (chiều cao tính theo m). Nếu BMI dưới 18,5 là thiếu năng lượng trường diễn, BMI từ 18,5 đến 24,9 là bình thường, BMI bằng hoặc trên 25 là thừa cân và bằng hoặc trên 30 là béo phì.
Kết quả con bạn có BMI là 20.76, cháu có thể trạng bình thường (từ 18,5 đến 24,9) không gầy, không béo. Qua chỉ số này, khẩu phần ăn của cháu hàng ngày là đủ và cân đối.
Về khẩu phần ăn: theo nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam, nhu cầu hàng ngày của cháu như sau: năng lượng là 2.634kcal (đã bao gồm năng lượng chuyển hóa cơ bản và năng lượng phục vụ cho lao động), trong đó năng lượng từ ngũ cốc cung cấp 68%, các chất béo cung cấp 18% và các chất đạm cung cấp 14% tổng nhu cầu năng lượng trong khẩu phần.
Năng lượng mà cháu ăn một ngày là 1.535kcal, năng lượng do glucid cung cấp 53%, năng lượng do protein cung cấp chiếm 18% và do lipid cung cấp chiếm 28% so với năng lượng tổng số (năng lượng do glucid chiếm 53% thiếu 15%, năng lượng do chất đạm và chất béo vượt quá nhu cầu là 14% và 18%).
Qua kết quả tính toán về khẩu phần ăn, thì năng lượng mà cháu ăn vào mới đáp ứng 58% so với nhu cầu. Khẩu phần ăn của cháu chưa cân đối: dựa vào số lượng glucid, lipid, protid trong khẩu phẩn thì cháu ăn nhiều đạm động vật, ít đạm thực vật, ăn quá nhiều mỡ so với lượng tinh bột.
So sánh giữa hai kết quả đánh giá về tình trạng dinh dưỡng và khẩu phần ăn của cháu, theo tôi số lượng thực phẩm ăn vào chưa chính xác vì tình trạng dinh dưỡng của cháu tốt, điều đó phản ánh khẩu phần ăn đã đủ và cân đối. Chỉ số về cân nặng và chiều cao là chính xác, khẩu phần ăn của cháu chỉ là ước lượng, không cân đong cụ thể vì vậy thiếu chính xác, đồng thời lượng thực phẩm ăn vào chỉ ước lượng và ước lượng thiếu chi tiết cụ thể.
ThS.BS. NGUYỄN VĂN TIẾN
(Trung tâm Giáo dục Truyền thông dinh dưỡng - Viện Dinh dưỡng Quốc gia)