Để có sức khỏe tốt, người cao tuổi (NCT) cần có chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt hợp lý và vận động cơ thể thường xuyên, trong đó đi bộ đóng một vai trò quan trọng. Vậy đi bộ có phải là cách vận động tốt với tất cả người cao tuổi hay không?
Đi bộ có ích lợi gì với NCT?
Về cơ bản, mọi hình thức vận động đều làm tăng sự lưu thông khí huyết, trong đó đi bộ là hình thức thông dụng, dễ thực hiện và không tốn kém. Đi bộ thích hợp với hầu hết các lứa tuổi từ trẻ em đến NCT và tốt cả với những người có bệnh mạn tính. Nó làm cho khí huyết lưu thông, tăng tuần hoàn máu, tăng dẻo dai thành mạch, điều hòa huyết áp (có lợi cho cả người bị huyết áp thấp hoặc tăng huyết áp nếu thực hiện đều đặn, đúng phương pháp); cải thiện triệu chứng ăn không tiêu, đầy bụng, chán ăn, không muốn ăn, không thèm ăn, táo bón,... ở người bị rối loạn tiêu hóa; giúp NCT tăng mật độ xương, giảm nguy cơ loãng xương, hạn chế thoái hóa xương khớp và làm tăng tính dẻo dai của dây chằng, bao khớp, cơ bắp. Đi bộ giúp giảm cholesterol toàn phần, cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt, hạn chế xơ vữa động mạch, giảm tỷ lệ tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim Ngoài ra, nó còn giúp tăng chuyển hóa đường ở các cơ bắp làm hạn chế tăng đường huyết ở người có nguy cơ mắc đái tháo đường týp 2 và giảm béo phì. Đi bộ đều đặn, đúng phương pháp làm cho máu lưu thông nhịp nhàng, máu lên não ổn định góp phần hạn chế lão hóa, teo não, suy giảm trí nhớ. Thực tế cho thấy, hầu hết NCT có thói quen đi bộ đều đặn sẽ cảm thấy ăn ngon, ngủ ngon giấc, tinh thần sảng khoái, sức khỏe tốt hơn, thấy bản thân có ích hơn cho gia đình và xã hội.
Đi bộ không phải là cách vận động tốt nhất cho tất cả NCT
Tùy theo điều kiện, hoàn cảnh của từng người mà hãy chọn cho mình một hình thức đi bộ hợp lý nhất. Với người tuổi cao nhưng còn khỏe có thể đi bộ kết hợp với hít thở, tay vung ngang ngực và bước đi nhịp nhàng. Với người tuổi cao, sức khỏe yếu có bệnh mạn tính (tăng huyết áp hoặc huyết áp thấp, đái tháo đường, bệnh hô hấp,...) nên đi bộ chậm, có công cụ hỗ trợ (gậy hoặc người nhà giúp đỡ), nên đi trong sân, trong vườn, trong nhà hoặc trong ngõ, tốt nhất là có người hỗ trợ và khi thấy đã hơi mệt, cần nghỉ và không được gắng sức, sẽ bất lợi.
Đi bộ giúp khí huyết lưu thông, tăng tuần hoàn máu, điều hòa huyết áp, tinh thần sảng khoái, sức khỏe tốt. Ảnh: TM
Không nên đi bộ vào lúc trời đang mưa, lạnh, rét hoặc nắng gắt. Không nên đi bộ ở nơi bụi bặm, xe cộ qua lại nhiều, không nên đi bộ khi mặt trời chưa mọc hoặc khi mặt trời đã lặn, nên vào khoảng 7-9 giờ sáng và 16-18 giờ chiều khi còn ánh nắng mặt trời. Mỗi ngày trung bình đi bộ khoảng 60 phút chia làm 2-3 lần là vừa phải. Khi đi bộ nên mặc quần áo mỏng (mùa hè), quần áo ấm nhưng không chật, bó sát người (mùa lạnh), đội mũ rộng vành, đi giày vải đế bằng. Không nên dắt tay nhau cùng đi bộ và không nên nói chuyện mà tập trung vào hơi thở và bước đi, nhìn về phía trước, quan sát xung quanh (khi ra ngoài đường). Những người đã bị tai biến có di chứng liệt hoặc kèm theo suy giảm trí nhớ không nên đi bộ ra đường mà nên đi bộ trong nhà, trong sân và nên có người người giám sát, giúp đỡ.
| Ai không nên đi bộ?
Không phải bất kỳ NCT nào cũng nên đi bộ. Người đang mắc bệnh cấp tính (nhiễm khuẩn, viêm khớp cấp, huyết áp đang tăng cao, đau tức ngực, đang lên cơn hen suyễn, mệt mỏi nhiều...); người bị suy giãn tĩnh mạch chân, phù chân, thoát vị đĩa đệm, viêm khớp, thoái hóa khớp, viêm hoặc thoái hóa, gai gót chân, cổ chân, bàn chân không nên đi bộ. Trong thực tế, có không ít NCT bị thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, thoái hóa khớp gối, thoái hóa khớp cổ chân vẫn cứ đi bộ hàng ngày, do vậy, bệnh càng nặng thêm.
|
(BS. Đặng Bảo Linh)