Có rất ít những báo cáo về hậu quả của việc sử dụng thuốc hạ sốt cho trẻ em nên trường hợp một cậu bé người Anh suýt bị tử vong do dùng ibuprofen...
Có rất ít những báo cáo về hậu quả của việc sử dụng thuốc hạ sốt cho trẻ em nên trường hợp một cậu bé người Anh suýt bị tử vong do dùng ibuprofen trong lúc bị thủy đậu đã gióng lên tiếng chuông cảnh báo về độ an toàn khi dùng loại thuốc không cần kê đơn này.
Nhiễm khuẩn nặng khi hạ sốt cho trẻ bị thuỷ đậu bằng ibuprofen
Gần đây, một phụ nữ người Anh có tên là Hayley Lyon đã cảnh báo với các bậc cha mẹ về nguy cơ của việc sử dụng ibuprofen (một thuốc giảm đau, hạ sốt, chống viêm) trong điều trị bệnh thuỷ đậu cho trẻ em có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Thông tin này nhanh chóng được các bác sĩ lưu tâm và đưa ra khuyến cáo cần hết sức thận trọng khi sử dụng ibuprofen cho trẻ bị thuỷ đậu.
Con trai của Hayley Lyon - bé Lewis bị thuỷ đậu và được đưa tới bệnh viện khám. Tại đây, cậu bé được kê đơn ibuprofen giúp hạ sốt và chống viêm. Bác sĩ chẩn đoán cậu bé chỉ bị thuỷ đậu và cho bé Lewis về nhà điều trị. Tuy nhiên sau đó, tình trạng của cậu bé ngày càng tệ, nốt phát ban phồng rộp, sốt cao hơn. Bà Haley quyết định ngay lập tức phải đưa cậu con trai tới Bệnh viện Nhi Alder Hey tại Liverpool. Tại đây, các bác sĩ chẩn đoán bé bị nhiễm khuẩn huyết do sử dụng ibuprofen. Rất may sau đó, cậu bé được cứu chữa kịp thời và đã hồi phục hoàn toàn mặc dù có vô số các vết sẹo để lại do nhiễm khuẩn da. Ngay sau khi bà Hayley Lyon chia sẻ rộng rãi thông tin trên mạng xã hội, Viện Y tế và chăm sóc sức khoẻ Quốc gia Anh (NICE) đã đưa ra khuyến cáo về việc ngừng sử dụng ibuprofen cho bệnh nhân bị thuỷ đậu cho đến khi có những nghiên cứu sâu hơn.
Bé Lewis điều trị tại bệnh viện do nhiễm khuẩn da nặng do dùng ibuprofen khi bị thuỷ đậu.
Tại sao lại không nên dùng ibuprofen cho trẻ bị thuỷ đậu?
Bệnh thuỷ đậu là một bệnh do virut Varicella Zoster gây nên, bệnh xuất hiện quanh năm nhưng có thời điểm bùng phát mạnh, thường xảy ra vào mùa đông và mùa xuân. Khi khởi phát, người bệnh thường có những biểu hiện như sốt, đau đầu, sau đó sẽ xuất hiện những nốt thuỷ đậu. Đây là những nốt tròn nhỏ xuất hiện nhanh trong vòng 12-24 giờ và tiến triển thành những mụn nước, bóng nước. Vì thuỷ đậu là một bệnh do virut gây ra nên không dùng kháng sinh mà chỉ cần tập trung vào điều trị triệu chứng như: hạ sốt, làm dịu các nốt ngứa ngáy. Trong trường hợp bình thường, những mụn nước này sẽ khô đi, trở thành vẩy và tự khỏi hoàn toàn trong vài ngày. Thông thường, chỉ cần điều trị cho trẻ bằng thuốc hạ sốt nếu trẻ sốt cao và bôi hồ nước hoặc xanh methylen vào các nốt thuỷ đậu. Lưu ý, không nên dùng các thuốc hạ sốt một cách tuỳ tiện. Tuyệt đối không dùng aspirin cho trẻ em vì nguy cơ hội chứng Reye rất nguy hiểm với những triệu chứng có liên quan đến não và thoái hoá mỡ ở các phủ tạng gây đe doạ tính mạng.
Ibuprofen là một thuốc hạ sốt, giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs). Thuốc này làm gián đoạn các phản ứng hoá học gây viêm xảy ra trong cơ thể khi bị nhiễm khuẩn, bệnh tật hoặc chấn thương. Bằng cách này, ibuprofen làm giảm các triệu chứng viêm, giảm nhiệt độ, hạ sốt cho người bệnh. Ibuprofen được cho là hạ sốt mạnh hơn paracetamol. Tuy nhiên, cần lưu ý các tác dụng phụ của thuốc. Các bậc cha mẹ không nên tự ý dùng ibuprofen cho con, nhất là khi trẻ có các vấn đề như loét dạ dày, tá tràng, bị hen hay co thắt phế quản, bệnh tim mạch. Các nghiên cứu sau nhiều năm cho thấy việc sử dụng ibuprofen trong điều trị bệnh thuỷ đậu có thể làm gia tăng nguy cơ nhiễm khuẩn da nặng. Mặc dù cơ chế cụ thể của việc này chưa được khẳng định một cách rõ ràng nhưng các nhà nghiên cứu y khoa đã đưa mối liên quan giữa ibuprofen và các nhiễm khuẩn thứ phát. Điều này được giải thích là ibuprofen giảm các triệu chứng viêm mà cơ thể phản ứng với nốt thuỷ đậu đồng thời cũng làm giảm khả năng chống chọi với các nhiễm khuẩn trên da và vì thế một số loại vi khuẩn xâm nhập gây tổn thương. Bên cạnh đó, do giảm triệu chứng viêm nên ibuprofen làm che lấp những dấu hiệu nhiễm khuẩn nặng. Theo TS. Craig Rubens thuộc Trung tâm y tế Nhi khoa của Anh cho biết, ibuprofen mặc dù không gây ra các bệnh nhiễm khuẩn nhưng có thể khiến cho tình trạng này tồi tệ hơn do có thể che giấu triệu chứng hoặc ảnh hưởng đến khả năng miễn dịch của cơ thể. Do vậy, nên sử dụng các sản phẩm khác thay thế.
Dùng thuốc hạ sốt nào cho trẻ bị thủy đậu?Bệnh thuỷ đậu không phải là bệnh nguy hiểm và thông thường sẽ tự khỏi mà không cần điều trị. Nếu bị sốt cao, có thể sử dụng paracetamol để hạ sốt. Tuyệt đối không bao giờ cho trẻ uống aspirin nếu nghi ngờ mắc thuỷ đậu. Không dùng ibuprofen để hạ sốt khi bị thuỷ đậu vì thuốc này có thể gây ra các nhiễm khuẩn thứ phát khác. Ngoài ra, nếu trẻ quá ngứa thì có thể sử dụng thuốc kháng histamin để giảm bớt các triệu chứng ngứa ngáy khó chịu. Tốt nhất nên hỏi ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ để có được lời khuyên phù hợp nhất với tình trạng bệnh.
ThS. Nguyễn Minh Trang