Mái tóc lốm đốm các sợi bạc và đôi mắt hằn lên vết chân chim là các dấu hiệu cho thấy bạn đang già đi. Nhiều người đã tiêu tốn không biết bao nhiêu tiền vào các cửa tiệm làm đẹp cũng như các loại kem xóa nếp nhăn.
Một số chất chống oxy hóa đã được chứng minh có tác dụng làm tăng chiều dài của telomere – một đầu mũ nhỏ ở cuối sợi DNA mà có liên quan đến quá trình lão hóa.
Khi chúng ta già đi, đoạn telomere có tác dụng bảo vệ khỏi quá trình này cũng ngắn dần đi và DNA ngừng quá trình tái tạo mới. Điều này khiến cho các tế bào bị phá hủy dần và gây ra hiện tượng lão hóa.
Một quá trình khác cũng làm ngắn dần telomere là các stress oxy hóa, các phân tử kém bền vững gây tổn thương các cấu trúc của tế bào trong đó có telomere. Và khi chúng ta già đi, cơ thể sẽ mất dần khả năng trung hòa các phân tử kém bền này.
Độ dài của telomere cũng là một marker đánh giá tuổi thọ của bạn: Telomere càng ngắn thì khả năng sống lâu của bạn càng giảm. Tuy nhiên, cũng đừng quá lo lắng. Những dưỡng chất và chất chống oxy hóa sau đây có thể giúp đẩy lùi quá trình lão hóa và kéo dài telomere của bạn:
Vitamin A, C và D
Những loại vitamin này hoạt động như những chất chống oxy hóa, giúp giải quyết tình trạng stress oxy hóa. Chúng còn hỗ trợ cho chức năng của làn da và các cơ quan trong cơ thể. Vitamin A giúp dọn sạch các phân tử oxy kém bền vững và trung hòa hoạt tính của chúng. Vitamin này cũng kích thích hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn khi chúng ta già đi.
Các thực phẩm giàu vitamin A bao gồm thịt bò, thịt gia cầm, trứng và các loại rau quả có màu sáng như mơ, cam, cà rốt và cà chua. Hãy cố gắng ăn ít nhất khoảng 2 khẩu phần những thực phẩm này hàng ngày để giúp tăng hàm lượng vitamin A trong cơ thể.
Vitamin C (chứa nhiều trong các loại trái cây chua) rất cần thiết cho sự hình thành và tái tạo của collagen (là thành phần mang lại cho da độ đàn hồi, sáng khỏe). Vitamin D đã được chứng minh là có thể ngăn ngừa quá trình lão hóa da và giúp kéo dài telomere trong DNA.
Một nghiên cứu đăng trên tạp chí American Journal of Clinical Nutrition chỉ ra rằng telomere ở những bệnh nhân có hàm lượng vitamin D cao dài hơn hẳn so với những bệnh nhân có hàm lượng thấp. Bạn có thể cung cấp vitamin D cho cơ thể bằng cách sử dụng các sản phẩm ngũ cốc bổ sung và sản phẩm từ sữa hoặc thực phẩm chức năng bổ sung vitamin D.
Acid béo omega-3
Loại chất béo kỳ diệu này đã được chứng minh có thể giúp tăng cường sức khỏe cho người cao tuổi theo nhiều cách, từ giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và viêm nhiễm cho tới hỗ trợ sức khỏe làn da và giảm đau khớp. Các nhà khoa học tại đại học bang Ohio đã chỉ ra rằng omega-3 giúp bảo tồn độ dài của telomere ở những người bị thừa cân và cả những người trung niên cũng như người cao tuổi khỏe mạnh.
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, ăn cá khoảng 2 lần một tuần hoặc sử dụng dầu gan cá với hàm lượng tương đương sẽ mang lại nhiều lợi ích tích cực đối với bệnh tim mạch. Nếu bạn không phải là một người yêu thích cá, bạn có thể bổ sung omega- 3 từ hạt lanh, các loại quả hạch (óc chó), dầu thực vật và trứng gà.
Polyphenol
Cũng giống như các loại vitamin A, C và D, polyphenol là những chất chống oxy hóa rất mạnh. Polyphenol là thành phần có nhiều trong các loại trà trắng và trà xanh cũng như nho, hạt nho và hạt cacao.
Nghệ
Bạn có từng nghe nói rằng loại gia vị cay nóng khá phổ biến trong ẩm thực Ấn Độ này mang những đặc tính chống ung thư hay không. Trong một nghiên cứu mới của các nhà khoa học tại Trung tâm nghiên cứu ung thư MD Anderson ở Đại học Texas, curcumin (một hoạt chất trong nghệ mang lại vị cay và mùi hắc đặc trưng) có thể ngăn chặn sự tiến triển của ung thư da và một số bệnh ung thư.
Curcumin cũng làm giảm quá trình viêm trong cơ thể. Viêm là một triệu chứng khá phổ biến trong nhiều căn bệnh mãn tính và nó làm thúc đẩy quá trình lão hóa. Bạn có thể thêm nghệ vào các món nước sốt cho salad hoặc chế biến thành món cà ri thơm ngon.
Magie
Khoáng chất này đóng vai trò quan trọng trong hơn 300 chức năng sinh học của cơ thể. Magie còn có tác dụng giãn cơ và làm dịu hệ thần kinh, giúp chúng ta ngủ ngon hơn. Nó cũng tham gia vào quá trình điều hòa nhịp tim, huyết áp, tổng hợp protein, hình thành xương và kiểm soát đường huyết. Do vậy, magie là nguyên tố cực kỳ thiết yếu giúp duy trì và bảo đảm các chức năng cơ thể hoạt động bình thường khi chúng ta già đi. Ngoài ra, nó cũng có tác dụng bảo vệ telomere.
Magie giúp bảo vệ telomere bằng cách hỗ trợ cho tính toàn vẹn và tham gia quá trình sửa chữa DNA, cũng như là giảm các stress oxy hóa và quá trình viêm. Bạn cần cung cấp khoảng 400 mg magie/ngày. Do vậy, hãy tăng cường bổ sung thêm các loại rau có màu xanh đậm, các loại hạt, quả hạch, đậu, cá và các loại hạt nguyên cám vào chế độ ăn bởi những thực phẩm này rất giàu magie.
Resveratrol
Những tín đồ của rượu vang sẽ thật sự cảm thấy vui mừng khi các nghiên cứu gần đây đã chứng minh về hiệu quả chống oxy hóa vô cùng thần kỳ của resveratrol – một chất chống oxy hóa có mặt trong rượu vang đỏ. Ngoài ra, chất này còn giúp cải thiện độ nhạy của cơ thể với hormone insulin và giúp bảo vệ khỏi nguy cơ mắc các bệnh tim mạch bằng cách làm thư giãn các mạch máu. Các nghiên cứu cũng đưa ra mối liên quan giữa resveratrol và khả năng kéo dài tuổi thọ. Resveratrol kích thích quá trình tái tạo và giúp sửa chữa các tế bào bị tổn thương trong cơ thể, do đó giúp bảo đảm tính toàn vẹn của telomere.
Coenzym Q10 (CoQ10)
Loại enzyme này đóng một vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình sinh năng lượng của tế bào. Cơ thể sử dụng CoQ10 để tổng hợp adenosine triphosphate (ATP) – một hợp chất giàu năng lượng, có chức năng vận chuyển năng lượng tới nơi cần thiết để tế bào sử dụng. Khi chúng ta bước vào thời kỳ lão hóa, cơ thể sẽ tổng hợp ít CoQ10 hơn, do đó tế bào sẽ không thể hoạt động hiệu quả như hồi chúng ta còn trẻ.
Không có tài liệu nào để đánh giá được chính xác hàm lượng CoQ10 bạn cần bổ sung, tuy nhiên bạn có thể nạp thêm chất này từ các loại thực phẩm như thịt bò, cá mòi, cá thu và nội tạng động vật như gan. Những người ăn chay có thể cung cấp CoQ10 từ các loại rau xanh như rau bina, bông cải xanh và súp lơ.
Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam