Thực tế cho thấy con số huyết áp càng cao thì tỷ lệ tai biến và tử vong về bệnh tim mạch và tai biến mạch máu não càng tăng.
Thực tế cho thấy con số huyết áp càng cao thì tỷ lệ tai biến và tử vong về bệnh tim mạch và tai biến mạch máu não càng tăng. Cho đến nay nhiều công trình nghiên cứu đã khẳng định rằng chế độ ăn hạn chế natri và protein, giàu kali, đủ canxi, năng lượng vừa phải có thể làm giảm huyết áp ở những người có tăng huyết áp (THA) nhẹ và nhất là ở những đối tượng nhậy cảm với natri. Ở người THA nặng, THA có sỏi thận, chế độ ăn như trên cũng hạn chế được liều thuốc hạ huyết áp cần thiết.
Người
tăng huyết áp có
sỏi thận phải tránh các thức ăn mặn như dưa muối, đồ xào nấu tẩm ướp mặn.
Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn là ít natri và protein, giàu kali, đủ canxi, năng lượng vừa phải, giảm béo, giảm uống chất kích thích, tăng uống nước có tính chất lợi tiểu và an thần.
Có thể ăn theo chế độ ăn để chặn THA và sỏi thận như sau:
Nhóm thức ăn chính vẫn là nhóm bột - đường như trong tháp dinh dưỡng, do đó nó vẫn được coi là thực phẩm cơ bản nhưng nên kèm theo chất xơ như khoai, ngô, gạo lức... Ăn nhiều rau quả để có nhiều kali (trừ khi thiểu niệu).
Giảm muối và natri: tổng lượng natri không quá 2.400mg/ngày - quy ra muối NaCl là 6g tương đương 1 thìa cà phê muối hoặc tương đương 4 thìa cà phê nước mắm/ngày và bỏ thức ăn muối mặn như cà muối, dưa muối, mắm tôm, mắm tép,... Chỉ cần tránh vị mặn còn các vị ngọt, đắng, chua, cay,.. cùng các loại gia vị tỏi, hanh, tía tô... thì vẫn sử dụng để món ăn thêm hương vị thơm ngon hấp dẫn.
Thực hiện một chế độ ăn có đủ canxi (khoảng từ 1.000-1.200mg/ ngày).
Uống nhiều nước, cứ 1-2 tiếng lại uống 1 cốc, không nên đợi khát mới uống (trừ suy tim).
Năng lượng cần đạt được ở mức 2.000 calo/ngày. Ở người cao tuổi giảm xuống mức 1.600calo/ngày.
Mẫu thực đơn
Những người béo cần cố gắng giảm trọng lượng. Hạn chế hoặc bỏ thức ăn nhiều cholesterol như óc, lòng, tim, gan, phủ tạng, ăn ít trứng.
Đối với những người có thói quen ăn vặt: thay vì ăn bánh kẹo ngọt, nên ăn các loại trái tươi.
Ngoài ra, cần ăn đủ các chất vi lượng và vitamin đặc biệt là vitamin C, E, A,... có nhiều trong rau quả, giá đỗ. Uống nước chè sen vông, nước râu ngô, chè hoa hòe, nước rau luộc. Bỏ rượu bia, cà phê, chè đặc. Hạn chế uống rượu: nam không quá 2 ly, nữ không quá 1 ly rượu vang (150mg/ngày) hoặc 2 lon bia cho nam hoặc 1 lon bia cho nữ/ngày.
Hiệu quả dinh dưỡng của thực đơn
Đạm: 60g
Chất béo: 25g
Bột - đường: 320g
Năng lượng: 1.800 - 1.900kcal
NaCl: 5g
Xơ: 30 - 40g
BS.Trần Quang Nhật