Trong nền nhiệt độ cao của mùa hè, da có nhiều mồ hôi và đọng lại rất lâu khô. Đây là cơ hội cho các chứng bệnh ngoài da phát triển mạnh, trong đó có bệnh hắc lào.
Trong nền nhiệt độ cao của mùa hè, da có nhiều mồ hôi và đọng lại rất lâu khô. Đây là cơ hội cho các chứng bệnh ngoài da phát triển mạnh, trong đó có bệnh hắc lào. Đáng ngại hơn, bệnh hắc lào sẽ lây nhanh sang những vị trí khác của cơ thể, tăng mức độ tổn thương trên da hoặc dễ dàng lây sang người khác nếu không điều trị kịp thời, đúng cách.
Hắc lào là một bệnh ngoài da rất phổ biến. Nó có thể gặp ở bất cứ lứa tuổi nào, nhưng nhiều hơn cả là tuổi thanh thiếu niên, trung niên, nam giới nhiều hơn nữ giới. Bệnh hắc lào do vi nấm cạn gây nên. Tác nhân gây bệnh thuộc nhóm Dermatophytes và thường gặp nhất là hai loại: trychophyton và epidermophyton. Đối tượng dễ mắc bệnh là người thường xuyên làm việc trong môi trường ẩm ướt, vệ sinh kém, ra nhiều mồ hôi. Khi đó vi nấm, vi khuẩn dễ dàng gây bệnh. Việc thường xuyên bơi lội tại nơi nước bẩn, là nơi trú ẩn của nhiều loại vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng, cũng dễ mắc bệnh hắc lào. Con đường lây nhiễm bệnh hắc lào chủ yếu là từ người sang người (tiếp xúc da - da, hay mặc chung quần áo, dùng chung đồ sinh hoạt, quan hệ tình dục với người nhiễm). Ngoài ra có thể lây từ gia súc (chó, mèo...), đất...
Bệnh hắc lào rất dễ lây lan nếu không được điều trị đúng cách.
Nhận biết hắc lào có khó không?
Bệnh hắc lào thường có hai triệu chứng nổi bật nhất là nổi mẩn đỏ trên da, ngứa ngáy, xuất hiện mụn nước. Tại những vùng da bị tổn thương, cơn ngứa sẽ xuất hiện cả ban ngày lẫn ban đêm, tăng lên khi trời nắng nóng, cơ thể ra nhiều mồ hôi hoặc ban đêm. Nốt mẩn đỏ tại một vùng thường ở một giới hạn nhất định, trên bề mặt da có nổi nhiều mụn nước, tuy nhiên nó lại tập trung ở phần rìa của tổn thương.
Căn bệnh này thường khởi phát tại một bên bẹn, rồi sau đó lan dần sang cả bên kia, sau mông, mặt, bụng hoặc các chi. Bản thân người bệnh có thể “tự lây” ra nhiều vùng khác trên cơ thể như ở thân mình, ở mặt, tay chân... hoặc có thể lan rộng từ từ ra toàn thân, rồi lây lan sang người khác thông qua tiếp xúc trực tiếp hàng ngày. Khi bị bội nhiễm thì có thể có mủ màu trắng, viêm đỏ, làm tăng mức độ tổn thương trên da, chàm hóa. Một số trường hợp bệnh nhân có thể bị nhiễm trùng, đi lại trở nên khó khăn.
Điều trị bệnh hắc lào phải đúng cách
Người bệnh hắc lào khi thấy có những dấu hiệu bệnh cần đi khám và điều trị kịp thời. Bệnh hắc lào tuy không nguy hiểm nhưng gây ngứa ngáy, khó chịu, ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và tốc độ lây lan nhanh. Vì vậy, cần chữa bệnh hắc lào tận gốc, tránh tái phát và lây nhiễm cho người khác. Việc chữa trị hắc lào không khó, nếu người bệnh kiên trì dùng thuốc theo đúng chỉ dẫn.
Thuốc cổ điển dùng để trị hắc lào là dung dịch cồn BSI (acid benzoic + acid salicylic + lod), antimycose (acid benzoic + acid salicylic + acid boric), dung dịch ASA (acid acetylsalicylic, natri salicylat). Các thuốc này có tác dụng tốt nhưng gây lột da nhiều, đau rát, để lại màu đen trên da như sạm da hoặc gây biến chứng.
Hiện nay, loại thuốc dùng tại chỗ (thuốc dạng kem bôi) được dùng nhiều trong điều trị hắc lào là thuốc chứa các hoạt chất là dẫn chất imidazol rất có hiệu quả như: miconazol, ketoconazol, econazol... Những thuốc này có ưu điểm là có mùi thơm, không màu, không gây lột da nhưng cũng có thể gây ra những dị ứng nhẹ và sẽ hết khi ngừng dùng thuốc.
Trường hợp người bệnh có tổn thương quá rộng, bác sĩ có thể cho người bệnh dùng kết hợp cả điều trị tại chỗ và uống thuốc kháng nấm như: fluconazole, griseofulvin, ketoconazol, itraconazole... Tuy nhiên, cần thận trọng khi sử dụng thuốc uống kháng nấm toàn thân do thuốc có nhiều tác dụng phụ và có những tương tác không tốt, có thể có những biến chứng nặng nề khi phải dùng đồng thời với thuốc trị bệnh khác (thuốc hạ mỡ máu...). Thuốc uống kháng nấm nên sử dụng hạn chế ở những người có bệnh gan, thận...
Những lưu ý khi dùng thuốc trị hắc lào
Khi dùng thuốc điều trị hắc lào cần tuân thủ các nguyên tắc để tránh sự tái nhiễm và bảo đảm kết quả điều trị như: Ðiều trị liên tục (ngày bôi thuốc 2-3 lần) cho đến khi da lành, sau đó cần tiếp tục thoa ít nhất 2 tuần nữa để tránh tái phát. Nếu điều trị sau 4 tuần không có dấu hiệu cải thiện thì nên đi khám lại. Người bệnh cũng cần chú ý nếu như bôi thuốc không đúng, quá ít hoặc quá mạnh, bôi lan sang vùng da lành hay da non, sử dụng thuốc không đúng bệnh có thể làm bệnh càng lây lan hơn, da bị chảy nước nhiều, phỏng hoặc ngứa ngáy dữ dội hơn. Cá biệt có trường hợp dẫn đến nhiễm trùng, đi lại sẽ khó khăn.
Một lưu ý khác mà người bệnh cần biết, đó là: Việc lạm dụng thuốc kháng sinh, thuốc corticoid, dẫn đến nhiễm bệnh nấm “cơ hội” (do kháng sinh chỉ trị được vi khuẩn, còn thuốc corticoid làm giảm sự đề kháng nên các vi nấm có điều kiện tăng sinh), trong đó có nấm gây bệnh hắc lào. Vì vậy, mọi người nên từ bỏ thói quen dùng thuốc bừa bãi để phòng bệnh và bảo vệ sức khỏe.
Việc phòng bệnh phải bắt đầu bằng lối sống vệ sinh sạch sẽ, tắm gội và giặt giũ quần áo, chăn màn thường xuyên. Luôn giữ áo quần, cơ thể khô ráo. Người bị bệnh, bên cạnh việc dùng thuốc tại chỗ phải khử trùng vật dụng cá nhân như quần áo, chăn màn... bằng cách luộc nước sôi hoặc dùng bàn là ủi kỹ.
Đối với người lành không mang bệnh, không nên mặc quần áo chung với người khác, tránh làm việc nơi ẩm ướt, nếu ra mồ hôi nhiều cần phải thường xuyên tắm giặt và giữ khô vùng háng, nách, bẹn. Khi mắc bệnh phải đi khám để được hướng dẫn chữa trị đúng cách, không tự ý dùng thuốc.
DS. Yến Thanh