Tim ngừng đập, không còn hơi thở, bà Janina Kolkiewics được các bác sĩ tuyên bố đã tử vong ở tuổi 91. Tuy nhiên, mười lăm phút sau, bà Janina tỉnh lại và phát hiện mình đang ở nhà xác của bệnh viện.
Trường hợp khác được ghi nhận đó là chàng thanh niên Michael Wilkinson được các bác sĩ tại Bệnh viện Royal Preston (Anh) tuyên bố tử vong ngày 1/2/2009 nhưng 30 phút sau các bác sĩ nhận thấy mạch của cậu bắt đầu đập trở lại. Và Wilkinson “sống lại” thêm được 2 ngày trước khi được xác định thực sự qua đời lần hai.
Một trường hợp khác ở Mỹ, bệnh nhân nam 66 tuổi được chẩn đoán mắc chứng phình trướng bụng. Trong quá trình điều trị, ông bị tình trạng tim ngừng đập và các bác sĩ đã tiến hành hồi sức tim suốt gần 20 phút nhưng không có kết quả. Bệnh nhân được tuyên bố tử vong nhưng sau đó 10 phút, bác sĩ phát hiện mạch của ông đập lại bình thường. Chứng trướng bụng cũng được chữa khỏi và bệnh nhân hồi phục hoàn toàn mà không có bất cứ di chứng nào.
Đây chỉ là ba trong số 38 trường hợp được ghi nhận mắc hội chứng có tên khoa học là Lazarus.
Hội chứng Lazarus
Hiện tượng Lazarus hay hội chứng Lazarus được định nghĩa là hiện tượng máu tuần hoàn trở lại một cách tự phát sau khi các nỗ lực hồi sức cấp cứu bất thành. Hội chứng này được đặt theo nhân vật Lazarus - người đã sống lại 4 ngày sau khi qua đời trong Kinh thánh Tân Ước. Kể từ năm 1982, khi hiện tượng Lazarus lần đầu tiên được mô tả, cho tới nay, y văn thế giới mới chỉ ghi nhận 38 trường hợp mắc hội chứng này.
Hội chứng Lazarus là sự trở lại của sự lưu thông tự phát sau khi CPR đã ngừng.
Theo báo cáo năm 2007 của Vedamurthy Adhiyaman trong khoảng 82% các trường hợp mắc hội chứng Lazarus việc “sống trở lại” xảy ra trong vòng 10 phút sau khi ngừng các thao tác hồi sức tim phổi (CPR) và khoảng 45% bệnh nhân hồi phục tốt.
Đến nay, giới chuyên môn vẫn chưa nắm được nguyên nhân dẫn tới hội chứng Lazarus. Có giả thuyết cho rằng hiện tượng Lazarus là tình trạng tích tụ áp suất trong lồng ngực do quá trình kích hoạt tim và hô hấp nhân tạo (CPR) liên tục gây ra. Khi ngừng CPR, áp lực này dần dần giải phóng và kích hoạt tim hoạt động trở lại. Các yếu tố khả dĩ khác như tình trạng lipid trong máu tăng cao bất thường hoặc dùng thuốc adrenaline liều cao.
Lý giải về hiện tượng Lazarus
Trường hợp hoàn dương của chàng thanh niên Wilkinson, theo các chuyên gia là do thuốc tiêm vào cơ thể anh ta phát huy tác dụng. Theo hồ sơ bệnh viện, Wilkinson làm nghề lợp mái nhà, bị bất tỉnh nhân sự sau một đêm uống quá nhiều bia rượu. Tuy nhiên, kết quả xét nghiệm cho thấy nguyên nhân dẫn đến tử vong của Wilkinson không phải do rượu mà anh ta mắc một dạng bệnh tim khó chẩn đoán đó là tâm thất trái bị xơ cứng bất thường. Sau khi chết đi sống lại rồi qua đời thật sự, các bác sĩ khẳng định cái chết của Wilkinson là do nguyên nhân tự nhiên.
Theo Adhiyaman, tác giả nghiên cứu cùng các đồng nghiệp: “Bệnh nhân nên được theo dõi trong 10 phút sau khi chết vì đó là khoảng thời gian mà quá trình hồi sinh tự phát (ROSC) có nhiều khả năng xảy ra”. Các nhà nghiên cứu viết: “Tử vong không nên được chứng nhận ở bất cứ bệnh nhân nào ngay khi ngừng CPR và nên chờ ít nhất 10 phút để xác nhận”.
Quốc Cường
((Theo MNT, 5/2017))