Cổ tử cung (CTC) đóng vai trò rất lớn trong quá trình sinh sản và sinh lý bình thường của phụ nữ. Ung thư CTC là loại ung thư thường gặp nhất và có tỷ lệ tử vong cao nhất trong tất cả các loại ung thư ở nữ giới.
Cổ tử cung và ung thư CTC
CTC dài khoảng 5cm, nằm giữa tử cung và âm đạo. CTC là bức tường phòng thủ đầu tiên chống lại các bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể dẫn đến vô sinh. Không gì có thể vào được tử cung mà không đi qua CTC.
CTC là cửa ngõ và làm nhiệm vụ đưa tinh trùng vào tử cung. CTC có tính đàn hồi tuyệt vời. Khi phụ nữ mang thai, CTC mỏng đi, mở rộng, báo hiệu bắt đầu thời kỳ mang thai. Ngay cả khi phải mở rộng đến 10cm để chị em vượt cạn. Nhưng sau đó, cổ tử cung có thể phục hồi lại tình trạng ban đầu một cách nhanh chóng.
Trong hơn 20 năm trở lại đây, y học đã phát hiện mối liên hệ mật thiết giữa ung thư CTC và virut gây u nhú ở người (human papillomavirus- HPV). Gần như 99% trường hợp bị ung thư CTC đều liên quan đến việc nhiễm HPV trước đây. Trong đó, týp 16 và 18 chiếm gần 70% trường hợp. Tuy nhiên, không phải cứ nhiễm HPV đều sẽ bị ung thư CTC. Ít nhất là HPV cần một thời gian tương đối trước khi có thể gây chuyển biến tiền ung thư và ung thư trên tế bào CTC. Virut này có thể thay đổi các tế bào của CTC và qua nhiều năm, những thay đổi này có thể dẫn đến ung thư nếu không được phát hiện và điều trị.
Chị em phụ nữ nên đi khám phụ khoa và làm thêm các xét nghiệm tầm soát tế bào ung thư định kỳ.
Các chất độc hại trong khói thuốc góp phần phá hủy các tế bào bình thường và đẩy nhanh quá trình phát triển của tế bào ác tính. Quan hệ tình dục sớm, sinh đẻ sớm, sinh đẻ nhiều lần, quan hệ với nhiều người cũng giữ vai trò gây ung thư CTC. Tình trạng viêm CTC mạn tính, thói quen vệ sinh cá nhân kém… là yếu tố gia tăng nguy cơ ung thư CTC.
Ung thư CTC ít gặp ở độ tuổi 20-30, 60% là khoảng 35-55 tuổi, 20% là khoảng 55-65 tuổi, 8% khoảng 65-75 tuổi. Do vậy mà bệnh xuất hiện cả trước và sau mãn kinh.
Ung thư CTC gồm hai thể là ung thư biểu mô dạng biểu bì hoặc ung thư biểu mô tuyến. Các ung thư biểu mô dạng biểu bì gần như là phổ biến nhất, chiếm 90-95% các trường hợp.
Một số dấu hiệu nhận biết sớm ung thư CTC
Khi chị em mắc ung thư CTC ở giai đoạn đầu hoặc có những tổn thương về tiền ung thư thì thường không có hay có ít các triệu chứng đặc hiệu nào về bệnh. Dấu hiệu ung thư CTC chỉ xuất hiện rõ ràng khi các tế bào ác tính phát triển nhanh và xâm lấn vào các tổ chức lân cận. Khi hiện tượng này xảy ra, các triệu chứng ung thư CTC bao gồm:
Đau vùng chậu: Tự dưng chị em thấy những cơn đau bất thường ở vùng chậu hoặc đau khi giao hợp... Những cơn đau này có thể cảnh báo nguy cơ mắc ung thư CTC cao.
Dịch âm đạo có màu bất thường: Dịch âm đạo bỗng dưng có màu vàng, xanh như mủ hoặc lẫn màu hồng của máu và gây ra mùi khó chịu, trường hợp này có thể phụ nữ đang gặp một số bệnh, có thể là do ung thư buồng trứng hay viêm vòi trứng, ung thư CTC…
Chảy máu bất thường: Chảy máu sau khi quan hệ tình dục, chảy máu khi đã mãn kinh, chảy máu ngoài kỳ kinh hoặc kỳ kinh kéo dài bất thường. Một số trường hợp bệnh nhân chảy máu sau khi thụt rửa âm đạo hoặc khám vùng chậu. Lưu ý, mức độ chảy máu ở mỗi người là khác nhau, có người chảy nhiều, có người chảy ít.
Thiếu máu: Thiếu máu có thể xảy ra với bệnh ung thư CTC vì số lượng tế bào hồng cầu khỏe mạnh bị giảm và được thay thế bằng các bạch cầu để đẩy lùi bệnh. Thiếu máu thường khiến cho người bệnh cảm thấy mệt mỏi và cạn kiệt năng lượng, giảm cân không rõ nguyên nhân và mất cảm giác ngon miệng.
Bất thường trong tiểu tiện: Khi bạn hắt hơi mà bị són tiểu hay khi đi tiểu có máu, đau thì nên đi khám ngay lập tức. Rất có thể bạn bị ung thư CTC. Trường hợp này rất nguy hiểm. Nếu đúng là ung thư CTC thì các tế bào ung thư đã lan ra các bộ phận khác trên cơ thể.
Lời khuyên của thầy thuốcChị em phụ nữ cần giữ cho mình tinh thần lạc quan, vui vẻ, hạn chế stress bởi chúng là yếu tố khiến mầm bệnh hình thành và phát triển nhanh hơn. Ngoài ra, định kỳ 3-6 tháng nên đi khám phụ khoa và làm thêm các xét nghiệm tầm soát tế bào ung thư. Nếu đang có vấn đề về viêm nhiễm phụ khoa như khí hư bất thường, viêm âm đạo, viêm lộ tuyến CTC... thì cần đi khám và chữa trị dứt điểm để bệnh không tiến triển nặng hơn.
Bên cạnh đó, trong cuộc sống thường ngày, chị em nên giữ gìn vệ sinh “vùng kín” sạch sẽ, quan hệ tình dục lành mạnh, sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn.
TÂM ANH