Trước đây, các công ty bán thuốc lá điện tử cố gắng thuyết phục chúng ta rằng thuốc lá điện tử là vô hại.
Trước đây, các công ty bán thuốc lá điện tử cố gắng thuyết phục chúng ta rằng thuốc lá điện tử là vô hại. Họ còn gửi thông điệp rằng thuốc lá điện tử có thể hút được bất cứ nơi đâu và bất cứ khi nào, thậm chí cả những nơi công cộng. Khi rất nhiều bài báo thông báo thuốc lá điện tử là có hại thì các công ty lại quay sang quảng cáo dùng thuốc lá điện tử để bỏ thuốc lá. Chính vì vậy, số lượng người dùng thuốc lá điện tử tăng nhiều trong thời gian gần đây. Ngay tại Mỹ, những năm gần đây, số lượng người sử dụng thuốc lá điện tử đã tăng lên gấp 2 lần. Nhưng có thực sự là dùng thuốc lá điện tử có thể giúp bỏ thuốc lá được không?
Thuốc lá điện tử là gì?
Thuốc lá điện tử giúp cho người hút hít một dung dịch hỗn hợp bao gồm propylen glycol, glycerin, một số hóa chất phụ gia và nicotin. Các hóa chất phụ gia thường khá hấp dẫn như nho, sô cô la, dâu tây… Liệu thuốc lá điện tử có hoàn toàn vô hại? Điều này là không đúng. Dù thuốc lá điện tử làm cho người hút có mức độ thấp hơn các chất độc hại khi so với thuốc lá nhưng thuốc lá điện tử vẫn chứa nicotin, một số thành phần không được lọc, một số hóa chất gây độc khác và một số chất gây ung thư. Các nghiên cứu ngắn hạn cho thấy người hút thuốc lá điện tử sau 5 phút có sự tăng rõ ràng sức cản đường thở, dù không biểu hiện lâm sàng rõ nhưng nó cũng đủ cho thấy sản phẩm này không phải hoàn toàn vô hại. Những người không hút thuốc lá mà đứng gần những người hút thuốc lá điện tử cũng đo được hàm lượng nicotin trong máu của họ.
Nếu một số người chuyển từ hút thuốc lá thông thường sang hút thuốc lá điện tử, họ có thể ít hít phải những hóa chất độc hại hơn. Tuy nhiên, thật không may phần lớn những người hút thuốc lá điện tử đều hút cả thuốc lá thông thường. Dùng thuốc lá điện tử cho thấy rất ít có khả năng làm giảm tỷ lệ bệnh lý tim mạch khi so với thuốc lá thông thường.
Không có bằng chứng nào chứng minh việc dùng thuốc lá điện tử có thể làm giảm nguy cơ các bệnh lý do thuốc lá.
Thuốc lá điện tử có trợ giúp chuyện bỏ thuốc lá?
Tại Mỹ, thuốc lá điện tử không được tán thành cho việc trợ giúp bỏ thuốc lá. Dù vậy, nhiều công ty trên thị trường quảng cáo cho việc này. Nhưng đến thời điểm cuối những năm 2014, có 5 thử nghiệm lâm sàng lớn nghiên cứu mối liên hệ giữa dùng thuốc lá điện tử và bỏ thuốc lá thì cả 5 nghiên cứu này đều cho thấy những người hút thuốc lá dùng thuốc lá điện tử ít bỏ được thuốc lá hơn những người không dùng thuốc lá điện tử.
Cách gì để tránh xa với điếu thuốc
Tất cả chúng ta đều nhận thấy tác hại của thuốc lá, kể cả những người đang hút thuốc nhưng việc bỏ thuốc lá cũng khá khó khăn. Cần phải có những việc làm thiết thực và quyết liệt.
Trước hết, tại nước ta, việc cấm hoàn toàn hút thuốc lá ở nơi công cộng là cần thiết. Thật không may, đến nay mới chỉ có Hãng hàng không Quốc gia là làm khá tốt công việc này. Không những thế, thông báo cấm hút thuốc lá điện tử của hãng này trên các chuyến bay cũng hoàn toàn đúng đắn. Chúng ta cũng nên có các chế tài xử phạt về việc này. Lãnh đạo các cơ quan cũng nên được tuyên truyền để cấm thuốc lá ở các cơ quan. Việc đưa các bài học về tác hại của thuốc lá về những lớp mẫu giáo và trường tiểu học là nên làm bởi trẻ nhỏ sẽ giúp ba mẹ chúng bỏ thuốc lá.
Với những người hút thuốc lá, nên khuyến khích họ dùng những sản phẩm thay thế nicotin đã được tán thành sử dụng như những miếng dán, hít, kẹo cao su không có chứa nicotin hoặc sử dụng thuốc uống thay thế nicotin như chantix (vareniclin) hoặc zyban (bupropion).
Nếu vài người nào đó dùng thuốc lá điện tử để bỏ thuốc, hãy khuyến khích họ bỏ tất cả các loại thuốc lá. Cần nhấn mạnh rằng hiện không có các bằng chứng chứng minh việc dùng thuốc lá điện tử có thể làm giảm nguy cơ các bệnh do thuốc lá. Cũng cần phải thông báo cho họ rằng hiện không có tổ chức y tế nào tán thành việc dùng thuốc lá điện tử có thể trợ giúp cho việc bỏ thuốc.
TS.BS. Phạm Như Hùng