Gan nhiễm mỡ là một căn bệnh phổ biến, nếu không được phát hiện và điều trị sẽ gây hậu quả nghiêm trọng với sức khỏe con người. Tuy nhiên đây lại là căn bệnh khó phát hiện, bởi có rất ít các dấu hiệu nhận biết bệnh chỉ qua thăm khám bên ngoài.
Theo Tổ chức Y tế thế giới, bệnh gan nhiễm mỡ là một trong những rối loạn ở gan thường gặp nhất trên thế giới, với tỷ lệ khoảng 2,8 – 24% dân số. Hiện các nhà nghiên cứu đã tìm ra nhiều bằng chứng cho thấy tần suất lưu hành bệnh tăng ở những nơi người dân có chế độ dinh dưỡng quá mức, thừa cân, béo phì, những người bị tiểu đường và hội chứng rối loạn chuyển hóa.
PGS.TS Trịnh Thị Ngọc, nguyên Trưởng khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, bệnh gan nhiễm mỡ nếu không được điều trị sẽ dẫn tới viêm gan nhiễm mỡ, xơ gan và ung thư tế bào gan. Tỷ lệ gan nhiễm mỡ cao nhất ở người thừa cân, béo phì, cứ 10 người bị thừa cân béo phì thì có tới 8 -9 người có gan nhiễm mỡ.
Nguyên nhân nào gây ra bệnh gan nhiễm mỡ
Theo PGS.TS Trịnh Thị Ngọc, bệnh gan nhiễm mỡ hay còn gọi là gan thoái hóa mỡ, nó là căn bệnh rất thường gặp, chủ yếu có nguyên nhân do lối sống, do dùng thuốc, người mắc bệnh mạn tính như tiểu đường, viêm gan virus C, hoặc một số căn bệnh khác có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ tăng ....
Ăn uống lành mạnh là cách để phòng bệnh gan nhiễm mỡ
Trước đây tỷ lệ người Việt Nam thừa cân béo phì không nhiều, nên số người mắc bệnh gan nhiễm mỡ cũng thấp hơn so với hiện nay. Chúng ta đang phải đối mặt với một số mặt bệnh là hậu quả của lối sống thiếu vận động, ăn quá nhiều thực phẩm rán, đồ ăn nhanh.... khiến lượng mỡ vào cơ thể nhiều, không chuyển hóa thành năng lượng mà bị tích tụ lại ở gan và nhiều cơ quan khác trong cơ thể.
Đối với những bệnh nhân tiểu đường, hay người mắc các rối loạn chuyển hóa, lượng trao đổi chất trong cơ thể không còn “nhịp nhàng”, mà bị rối loạn, khi nạp thức ăn vào cơ thể thay vì tạo năng lượng để cơ thể hoạt động thì trao đổi chất béo tăng lên, axit béo được gan hấp thu trong quá trình đó và tích trữ trong gan gây ra bệnh gan nhiễm mỡ.
Vận động là cách phòng chống bệnh gan nhiễm mỡ
PGS Ngọc cho biết, một số đối tượng cũng có nguy cơ cao mắc bệnh gan nhiễm mỡ như những người uống nhiều bia rượu, nhất là người nghiện rượu có mức độ nhiễm mỡ trong gan cao hơn so với người không uống rượu; việc sử dụng thuốc ở những bệnh nhân nhiễm HIV là nguyên nhân khiến người bệnh có tỷ lệ cao bị gan nhiễm mỡ; hay những bệnh nhân viêm gan virus C tuýp 2, 3 cũng dễ mắc bệnh này.
Ngay cả những người gầy cũng có thể bị gan nhiễm mỡ, PGS Ngọc lưu ý. “Tôi đã gặp trường hợp bệnh nhân là trẻ em bị còi xương suy dinh dưỡng nhưng bị gan nhiễm mỡ” – TS Ngọc chia sẻ. Như vậy, bên cạnh những trẻ thừa cân, béo phì thì trẻ còi xương, suy dinh dưỡng cũng vẫn có nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ.
Dấu hiệu chỉ điểm bệnh gan nhiễm mỡ
Trao đổi với chúng tôi, PGS Ngọc cho biết, mặc dù gan nhiễm mỡ là căn bệnh phổ biến, nhiều người mắc nhưng nó lại có ít biểu hiện ra bên ngoài và không đặc hiệu. Nếu là một người với sức khỏe bình thường thì dễ bỏ qua những dấu hiệu ban đầu của bệnh. Ngay cả bác sĩ nếu chỉ qua thăm khám bên ngoài cũng khó có thể chẩn đoán chính xác một người có mắc bệnh gan nhiễm mỡ hay không.
PGS Ngọc khuyên người dân, nếu thấy xuất hiện những dấu hiệu như tăng cân đột ngột không rõ lý do, hay bản thân người bệnh tự thấy mình quá thừa cân cũng nên nghĩ tới căn bệnh này. Ở nhiều người, gan nhiễm mỡ còn có biểu hiện đau hạ sườn phải. Mặc dù các cơn đau không liên tục nhưng thỉnh thoảng người bệnh thấy xuất hiện các cơn đau tức hoặc tấm tức khó chịu ở vùng hạ sườn phải... cần nghĩ đến căn bệnh gan thoái hóa mỡ. Ngoài ra, có những người có nguy cơ cao mắc bệnh này như bệnh nhân tiểu đường, người mắc bệnh tự miễn, viêm gan C, dùng thuốc HIV... nên đi kiểm tra định kỳ chức năng gan để phòng chống mắc bệnh.
Hải Yến