Con tằm vôi còn có tên bạch cương tằm. Vị thuốc là cả con tằm bị nhiễm loại khuẩn gây bệnh “vôi cứng” mà chết rồi phơi khô.
Con tằm vôi còn có tên bạch cương tằm. Vị thuốc là cả con tằm bị nhiễm loại khuẩn gây bệnh “vôi cứng” mà chết rồi phơi khô.
Theo Đông y, tằm vôi vị mặn cay, tính bình; vào kinh tâm, can, phế và tỳ. Có tác dụng tức phong, cắt cơn kinh co giật do phong nhiệt; ngoài ra, còn trị nhức váng đầu do phong nhiệt, giải độc tán kết. Chữa đàm nhiệt kinh phong, động kinh co giật, trúng phong liệt mặt, đau đầu mắt đỏ, cổ họng sưng đau, đau răng (phong trùng nha thống), lao hạch lâm ba (đàm hạch loa lịch), đinh nhọt đơn độc. Tằm vôi vừa trừ được nội phong, vừa tán được ngoại phong, hóa đàm tán kết nên dùng cho chứng phong đàm. Liều dùng: 4 - 12g, thuốc bột dùng 1 - 1,5g/lần.
Tằm vôi được dùng làm thuốc trị các chứng sau:
Cắt cơn kinh giật: trị lên cơn kinh giật, nhức váng đầu do phong nhiệt.
Bài 1: Chè thuốc dâu cúc gia vị: tằm vôi 6g, lá dâu 12g, cúc hoa 12g, câu đằng 12g, hoàng cầm 12g. Sắc lấy nước, uống cùng chu sa 1 - 1,5g. Trị cơn kinh giật do phong nhiệt.
Bài 2: Thuốc bột bạch cương tằm: tằm vôi 6g, mộc tặc 6g, lá dâu 12g, kinh giới 12g, toàn phúc hoa 8g, cam thảo 4g, tế tân 3g. Nghiền chung thành bột mịn. Mỗi lần uống 8 - 12g, ngày 2 - 3 lần, uống với nước đun sôi hoặc sắc uống. Trị nhức đầu do phong nhiệt, ra gió chảy nước mắt.
Thanh hầu khai âm (mát họng, khai giọng):
Bài 1: tằm vôi 8g, diêm tiêu 12g, băng phiến 4g, bằng sa 8g. Nghiền thành bột mịn, thổi vào họng. Mỗi lần 0,4 - 0,8g, ngày 3 lần. Trị họng sưng đau.
Bài 2: tằm vôi 8g, khương hoạt 12g, xạ hương 0,2 - 0,4g. Nghiền thành bột. Trộn đều với nước ép củ gừng. Uống với nước đun sôi. Trị trúng phong, mất giọng, không nói ra tiếng được.
Bài 3: Khai quan tán: tằm vôi 10g, phèn chua 5g, phèn đen 5g. Trộn đều, tán mịn. Dùng 5g bột hòa trong nước sắc của 5g bạc hà và 5g sinh khương. Lấy tăm bông thấm nước thuốc chấm thật nhiều vào họng cho nôn ra nhiều đờm. Chữa viêm amidan cấp tính.
Chữa mặt đen sạm: tằm vôi tán bột mịn, hòa với ít nước, bôi lên vết sạm.
Ngoài ra, tằm vôi còn được dùng để chữa tràng nhạc, mụn lở (phong sang) và mẩn ngứa.
Kiêng kỵ: Người huyết hư cấm uống.
TS. Nguyễn Đức Quang