Kháng sinh: Không dùng tùy tiện

      -
  • Than phiền
  • gplus
  • pinterest
Việc dùng thuốc tùy tiện, trong đó có kháng sinh, có thể dẫn đến những hậu quả xấu khôn lường, đôi khi phải đánh đổi chính tính mạng của người dùng thuốc.
Kháng sinh: Không dùng tùy tiện

Không dùng kháng  sinh đúng theo chỉ định, ngưng dùng thuốc kháng sinh nửa chừng, tự ý mua kháng sinh là thói quen xấu ở nhiều người.


Không phải hễ bị bệnh là dùng ngay kháng sinh

Tất cả những bệnh không phải là bệnh nhiễm khuẩn đều không được dùng kháng sinh. Như mới bị cảm cúm vội vàng uống kháng sinh là rất sai, vì cảm cúm thường do siêu vi gây ra và đa số kháng sinh không có tác dụng với siêu vi. Có một số kháng sinh (không phải tất cả) chống chỉ định, tức là không được dùng ở: phụ nữ có thai, phụ nữ cho con bú, trẻ con, người suy gan, suy thận. Đây là các đối tượng đặc biệt phải để bác sĩ khám bệnh và chỉ định kháng sinh khi cần thiết và kháng sinh được lựa chọn thật phù hợp. Sử dụng kháng sinh bừa bãi ở các đối tượng này có khi là rất nguy hiểm. Cũng cần lưu ý một số người có thể trạng dễ bị dị ứng (thường gọi là quá mẫn cảm) có thể không dùng được một số kháng sinh. Bác sĩ nhiều khi phải cho thử test kháng sinh trước khi cho bệnh nhân được tiêm kháng sinh dễ gây dị ứng (như penicillin) để việc dùng kháng sinh thật an toàn.


Kháng sinhỞ nước ta, mua thuốc kháng sinh thoải mái ở các nhà thuốc


Nên dành quyền chỉ định kháng sinh cho thầy thuốc

Kháng sinh là thuốc điều trị nhiễm trùng hiệu quả nếu nhiễm trùng đó do vi khuẩn gây ra, chứ đa phần không trị được nhiễm trùng do virút (siêu vi) hoặc do ký sinh trùng. Thế nên, một trong các loại thuốc hay bị sử dụng tùy tiện nhất là kháng sinh rất cần được người dùng có sự hiểu biết cơ bản để phát huy hiệu quả cao nhất và hạn chế tình trạng bị tai biến do dùng kháng sinh và bị đề kháng kháng sinh (lờn thuốc kháng sinh). Chính việc sử dụng kháng sinh bừa bãi, không đúng cách không đủ liều sẽ làm cho vi khuẩn không bị tiêu diệt hết, một số khả năng thích ứng, đặc biệt có sự đột biến gen trên nhiễm sắc thể kiểm soát sự nhạy cảm đối với kháng sinh, số này tồn tại, phát triển thành “chủng” vi khuẩn mới mà kháng sinh đã sử dụng sẽ không còn tác dụng đối với chủng này nữa.


Việc sử dụng kháng sinh bừa bãi, không đúng cách không đủ liều sẽ làm cho vi khuẩn không bị tiêu diệt hết, một số tồn tại, phát triển thành “chủng” vi khuẩn mới

 


Nhiều bệnh lý như: viêm xoang, viêm đường hô hấp, viêm đường tiết niệu, nhiễm trùng da…, hầu hết là các tình trạng nhiễm khuẩn, người bệnh có thể cần tới kháng sinh để điều trị. Nhưng dùng loại nào và liều lượng ra sao, chỉ có bác sĩ mới chỉ định đúng được. Đáng tiếc là rất nhiều người sử dụng kháng sinh bừa bãi, vừa không khỏi bệnh mà lại gây đề kháng kháng sinh, khiến kháng sinh đó không còn tác dụng điều trị cho mình nữa. Đây là một điều rất bất lợi cho người bệnh. Thử tượng tượng sẽ phải khổ sở thế nào nếu bạn nhiễm loại vi khuẩn kháng với nhiều loại kháng sinh thông dụng hiện nay.


Ở nhiều nước trên thế giới, chỉ có thể mua kháng sinh ở nhà thuốc khi có đơn thuốc của bác sĩ, trong khi ở nước ta mua thuốc kháng sinh còn thoải mái ở các nhà thuốc. Hiện nay còn có vấn đề tự dùng thuốc, trong đó có kháng sinh qua thông tin trên mạng internet. Như nhiều người lo lắng về sức khỏe của mình là cứ vào mạng để tìm bệnh, thấy trường hợp nào giống như các triệu chứng mình có là cứ y như đơn thuốc trên mạng mua về sử dụng, không cần đến bác sĩ. Nguy hiểm hơn là nhiều người tự tìm mua các loại kháng sinh loại mới nhất là các thuốc fluoroquinolon thế hệ thứ 3 như moxifloxacin chẳng hạn, hoặc cephalosporin thế hệ thứ 3, thứ 4 theo “mách nước” của bạn bè chỉ để trị những bệnh thông thường. Trong khi việc dùng không đúng thuốc có thể khiến bệnh trầm trọng hơn và tăng nguy cơ kháng thuốc. Đó là chưa kể tới những trường hợp dùng không đúng loại kháng sinh cho trẻ em, phụ nữ mang thai, phụ nữ cho con bú, sẽ dẫn tới nhiều mối nguy cho sức khỏe.


Kháng sinh


Nên tuân thủ một số nguyên tắc

1.Không nên ngưng sử dụng kháng sinh nửa chừng hoặc kéo dài thời gian sử dụng. Khi thấy bệnh giảm, nhiều người ngưng thuốc ngay vì nghĩ rằng uống thuốc nhiều không tốt. Thật ra, nếu uống đúng theo toa của bác sĩ thì số lượng thuốc đó là đủ và cần thiết. Thông thường, đủ liều cho một đợt kháng sinh phải kéo dài khoảng 7 - 10 ngày, thậm chí có thể kéo dài hơn, tùy từng loại bệnh và sự tiến triển của bệnh. Nếu dùng không đủ liều, đủ thời gian, vi khuẩn không bị tiêu diệt hết sẽ trỗi dậy và phát triển thành chủng vi khuẩn đề kháng mà kháng sinh cũ không còn tác dụng nữa.


2. Không mách cho người khác dùng kháng sinh khi thấy bệnh của họ giống bệnh của mình. Bởi vì triệu chứng bệnh có vẻ giống nhưng nguyên nhân bệnh có thể khác. Thêm vào đó, một kháng sinh thích hợp với người này chưa chắc hiệu quả với người khác, thậm chí có thể gây tai biến.


3. Không nên dùng kháng sinh còn thừa trong tủ lâu ngày. Bởi vì có thể thuốc đã quá hạn. Nhiều kháng sinh quá hạn có độc tính rất cao. Chẳng hạn như tetracyclin quá hạn rất độc cho thận.


4. Không nên dùng lại đơn thuốc cũ có chỉ định kháng sinh của chính mình khi đã khỏi bệnh một thời gian và bị bệnh trở lại. Bởi vì một toa thuốc chỉ dành riêng cho một cá nhân vào một thời điểm và trong một điều kiện nhất định mà thôi. Khi bệnh tái phát có thể không còn ở tình trạng cũ mà đã diễn tiến phức tạp và nặng thêm, khi đó đơn thuốc cũ không còn thích hợp nữa.


Thuốc, trong đó có kháng sinh, rõ ràng là con dao hai lưỡi, khéo dùng thì lợi, còn sơ sẩy sẽ gây họa. Việc tự ý dùng thuốc, đặc biệt là kháng sinh, đôi khi như nắm dao đằng lưỡi vậy.


PGS.TS. NGUYỄN HỮU ĐỨC


Tag :

  • Than phiền
  • gplus
  • pinterest
Bình luận (0)
Đánh giá:

Kháng sinh: Không dùng tùy tiện

Việc dùng thuốc tùy tiện, trong đó có kháng sinh, có thể dẫn đến những hậu quả xấu khôn lường, đôi khi phải đánh đổi chính tính mạng của người dùng thuốc.


Khang sinh: Khong dung tuy tien


Viec dung thuoc tuy tien, trong do co khang sinh, co the dan den nhung hau qua xau khon luong, doi khi phai danh doi chinh tinh mang cua nguoi dung thuoc.


Khong dung khang  sinh dung theo chi dinh, ngung dung thuoc khang sinh nua chung, tu y mua khang sinh la thoi quen xau o nhieu nguoi.


Khong phai he bi benh la dung ngay khang sinh

Tat ca nhung benh khong phai la benh nhiem khuan deu khong duoc dung khang sinh. Nhu moi bi cam cum voi vang uong khang sinh la rat sai, vi cam cum thuong do sieu vi gay ra va da so khang sinh khong co tac dung voi sieu vi. Co mot so khang sinh (khong phai tat ca) chong chi dinh, tuc la khong duoc dung o: phu nu co thai, phu nu cho con bu, tre con, nguoi suy gan, suy than. Day la cac doi tuong dac biet phai de bac si kham benh va chi dinh khang sinh khi can thiet va khang sinh duoc lua chon that phu hop. Su dung khang sinh bua bai o cac doi tuong nay co khi la rat nguy hiem. Cung can luu y mot so nguoi co the trang de bi di ung (thuong goi la qua man cam) co the khong dung duoc mot so khang sinh. Bac si nhieu khi phai cho thu test khang sinh truoc khi cho benh nhan duoc tiem khang sinh de gay di ung (nhu penicillin) de viec dung khang sinh that an toan.


Khang sinhO nuoc ta, mua thuoc khang sinh thoai mai o cac nha thuoc


Nen danh quyen chi dinh khang sinh cho thay thuoc

Khang sinh la thuoc dieu tri nhiem trung hieu qua neu nhiem trung do do vi khuan gay ra, chu da phan khong tri duoc nhiem trung do virut (sieu vi) hoac do ky sinh trung. The nen, mot trong cac loai thuoc hay bi su dung tuy tien nhat la khang sinh rat can duoc nguoi dung co su hieu biet co ban de phat huy hieu qua cao nhat va han che tinh trang bi tai bien do dung khang sinh va bi de khang khang sinh (lon thuoc khang sinh). Chinh viec su dung khang sinh bua bai, khong dung cach khong du lieu se lam cho vi khuan khong bi tieu diet het, mot so kha nang thich ung, dac biet co su dot bien gen tren nhiem sac the kiem soat su nhay cam doi voi khang sinh, so nay ton tai, phat trien thanh “chung” vi khuan moi ma khang sinh da su dung se khong con tac dung doi voi chung nay nua.


Viec su dung khang sinh bua bai, khong dung cach khong du lieu se lam cho vi khuan khong bi tieu diet het, mot so ton tai, phat trien thanh “chung” vi khuan moi

 


Nhieu benh ly nhu: viem xoang, viem duong ho hap, viem duong tiet nieu, nhiem trung da…, hau het la cac tinh trang nhiem khuan, nguoi benh co the can toi khang sinh de dieu tri. Nhung dung loai nao va lieu luong ra sao, chi co bac si moi chi dinh dung duoc. Dang tiec la rat nhieu nguoi su dung khang sinh bua bai, vua khong khoi benh ma lai gay de khang khang sinh, khien khang sinh do khong con tac dung dieu tri cho minh nua. Day la mot dieu rat bat loi cho nguoi benh. Thu tuong tuong se phai kho so the nao neu ban nhiem loai vi khuan khang voi nhieu loai khang sinh thong dung hien nay.


O nhieu nuoc tren the gioi, chi co the mua khang sinh o nha thuoc khi co don thuoc cua bac si, trong khi o nuoc ta mua thuoc khang sinh con thoai mai o cac nha thuoc. Hien nay con co van de tu dung thuoc, trong do co khang sinh qua thong tin tren mang internet. Nhu nhieu nguoi lo lang ve suc khoe cua minh la cu vao mang de tim benh, thay truong hop nao giong nhu cac trieu chung minh co la cu y nhu don thuoc tren mang mua ve su dung, khong can den bac si. Nguy hiem hon la nhieu nguoi tu tim mua cac loai khang sinh loai moi nhat la cac thuoc fluoroquinolon the he thu 3 nhu moxifloxacin chang han, hoac cephalosporin the he thu 3, thu 4 theo “mach nuoc” cua ban be chi de tri nhung benh thong thuong. Trong khi viec dung khong dung thuoc co the khien benh tram trong hon va tang nguy co khang thuoc. Do la chua ke toi nhung truong hop dung khong dung loai khang sinh cho tre em, phu nu mang thai, phu nu cho con bu, se dan toi nhieu moi nguy cho suc khoe.


Khang sinh


Nen tuan thu mot so nguyen tac

1.Khong nen ngung su dung khang sinh nua chung hoac keo dai thoi gian su dung. Khi thay benh giam, nhieu nguoi ngung thuoc ngay vi nghi rang uong thuoc nhieu khong tot. That ra, neu uong dung theo toa cua bac si thi so luong thuoc do la du va can thiet. Thong thuong, du lieu cho mot dot khang sinh phai keo dai khoang 7 - 10 ngay, tham chi co the keo dai hon, tuy tung loai benh va su tien trien cua benh. Neu dung khong du lieu, du thoi gian, vi khuan khong bi tieu diet het se troi day va phat trien thanh chung vi khuan de khang ma khang sinh cu khong con tac dung nua.


2. Khong mach cho nguoi khac dung khang sinh khi thay benh cua ho giong benh cua minh. Boi vi trieu chung benh co ve giong nhung nguyen nhan benh co the khac. Them vao do, mot khang sinh thich hop voi nguoi nay chua chac hieu qua voi nguoi khac, tham chi co the gay tai bien.


3. Khong nen dung khang sinh con thua trong tu lau ngay. Boi vi co the thuoc da qua han. Nhieu khang sinh qua han co doc tinh rat cao. Chang han nhu tetracyclin qua han rat doc cho than.


4. Khong nen dung lai don thuoc cu co chi dinh khang sinh cua chinh minh khi da khoi benh mot thoi gian va bi benh tro lai. Boi vi mot toa thuoc chi danh rieng cho mot ca nhan vao mot thoi diem va trong mot dieu kien nhat dinh ma thoi. Khi benh tai phat co the khong con o tinh trang cu ma da dien tien phuc tap va nang them, khi do don thuoc cu khong con thich hop nua.


Thuoc, trong do co khang sinh, ro rang la con dao hai luoi, kheo dung thi loi, con so say se gay hoa. Viec tu y dung thuoc, dac biet la khang sinh, doi khi nhu nam dao dang luoi vay.


PGS.TS. NGUYEN HUU DUC


RẤT NHIỀU SẢN PHẨM

DANH BẠ PHONG PHÚ

Đa dạng hàng trăm ngàn thuốc

CÁC THƯƠNG HIỆU NỔI TIẾNG

ĐỊA CHỈ NHÀ THUỐC

Chi tiết từng ngõ, phố, quận, huyện

TIN TỨC CẬP NHẬT

TIN SỨC KHỎE HỮU ÍCH

Các tin y tế cập nhật liên tục

HỖ TRỢ NHANH CHÓNG

HỖ TRỢ NHANH CHÓNG

Tư vẫn miễn phí, nhiệt tình

RẤT NHIỀU SẢN PHẨM

DANH BẠ PHONG PHÚ

Đa dạng hàng trăm ngàn thuốc

TIN TỨC CẬP NHẬT

TIN SỨC KHỎE HỮU ÍCH

Các tin y tế cập nhật liên tục

Giá Thuốc www.giathuoc.net Hà Nội, Việt Nam 123 ABC VN-HN 10000 VN ‎0912121212