Chủ động hạn chế tử vong do sốt rét ác tính

      -
  • Than phiền
  • gplus
  • pinterest
Trong quá trình điều trị bằng thuốc sốt rét đặc hiệu, phải bảo đảm nguyên tắc là sau khi bệnh nhân thoát khỏi hôn mê, hết sốt và hết ký sinh trùng sốt rét...
Chủ động hạn chế tử vong do sốt rét ác tính

(Tiếp theo số 23)


Thời điểm ngừng thuốc sốt rét

Trong quá trình điều trị bằng thuốc sốt rét đặc hiệu, phải bảo đảm nguyên tắc là sau khi bệnh nhân thoát khỏi hôn mê, hết sốt và hết ký sinh trùng sốt rét thì phải dùng hết đợt thuốc theo phác đồ điều trị quy định mới được ngừng.


Thông thường dùng thuốc artesunat tiêm hay quinin tiêm, bệnh nhân thường thoát khỏi hôn mê và tỉnh lại trong vòng từ 1-3 ngày đầu, hết sốt và hết ký sinh trùng sốt rét trong vòng từ 30-50 giờ, có thể có thời gian lâu hơn khi sử dụng thuốc quinin; thực tế tình trạng hết sốt có thể sớm hơn hết ký sinh trùng sốt rét. Trung bình sau khi hết ký sinh trùng sốt rét khoảng từ 2-3 ngày thì mới ngừng thuốc. Lưu ý, không nên căn cứ chủ yếu vào triệu chứng sốt vì sốt còn có thể do nhiều yếu tố khác như bội nhiễm.


 


Tẩm màn phòng ngừa bệnh sốt rét. Ảnh: TM


Tẩm màn phòng ngừa bệnh sốt rét. Ảnh: TM


Trường hợp sử dụng hết đợt thuốc điều trị, đến ngày thứ 7 hoặc ngày thứ 10 bệnh nhân vẫn còn hôn mê thì có thể có hai nguyên nhân: Khi chẩn đoán đã xác định sốt rét ác tính với kết quả xét nghiệm ký sinh trùng sốt rét Plasmodium falciparum dương tính, do bệnh nhân đã có biến chứng mất não vì não bị giảm cung cấp máu, giảm ôxy nặng, xuất huyết rải rác trong não hoặc có hội chứng gan - não vì có thêm tình trạng suy gan nặng.


Khi chẩn đoán nghi ngờ sốt rét ác tính với kết quả xét nghiệm ký sinh trùng sốt rét Plasmodium falciparum âm tính, cần hội chẩn lại để xem xét khả năng có thể là một hội chứng não cấp tính do nguyên nhân khác để điều chỉnh phác đồ điều trị.


 



Chỉ định điều trị sốt rét ác tính

Thực tế trên lâm sàng, các nhà khoa học đã cảnh báo 4 trường hợp bệnh nhân cần có chỉ định điều trị sốt rét sớm gồm: chẩn đoán xác định sốt rét ác tính có ký sinh trùng sốt rét dương tính; chẩn đoán nghi ngờ sốt rét ác tính có ký sinh trùng sốt rét âm tính; chẩn đoán lâm sàng viêm não virut hoặc hội chứng não cấp chưa rõ nguyên nhân nhưng chưa loại trừ sốt rét ác tính; chẩn đoán sốt rét nặng có triệu chứng dự báo sốt rét ác tính.


Các nhà khoa học khuyến cáo, trong trường hợp chẩn đoán viêm não virut nhưng còn phân vân chưa loại trừ hoàn toàn sốt rét ác tính thì hướng xử trí vẫn nên điều trị theo sốt rét ác tính. Cũng trong trường hợp này và trường hợp chẩn đoán sốt rét nặng có triệu chứng dự báo sốt rét ác tính mặc dù được điều trị theo sốt rét ác tính nhưng không nên tổng hợp báo cáo thống kê là sốt rét ác tính.


Hình ảnh hồng cầu nhiễm ký sinh trùng sốt rét.


Hình ảnh hồng cầu nhiễm ký sinh trùng sốt rét.


Điều cần quan tâm

Mặc dù hiện nay bệnh nhân sốt rét, sốt rét ác tính và tử vong do sốt rét ở các địa phương đã giảm xuống đến mức thấp để tạo điều kiện cơ sở tiến đến lộ trình loại trừ bệnh sốt rét ra khỏi cộng đồng trong thời gian đến nhưng khu vực miền Trung - Tây Nguyên và Đông Nam Bộ vẫn là nơi đang còn phải đối mặt với sự phức tạp của tình hình, trong đó có sốt rét ác tính và nguy cơ tử vong ở các đối tượng bị nhiễm sốt rét ngoại lai và sốt rét kháng thuốc.


Khẩu hiệu hành động của ngành y tế dự phòng là “không có sốt rét ác tính, không có tử vong”, tuy vậy khi gặp phải các trường hợp sốt rét ác tính thì phải bảo đảm những nguyên tắc cấp cứu điều trị đã nêu ở trên để chủ động hạn chế tử vong.


BS. Nguyễn Võ Hinh


Tag :

  • Than phiền
  • gplus
  • pinterest
Bình luận (0)
Đánh giá:

Chủ động hạn chế tử vong do sốt rét ác tính

Trong quá trình điều trị bằng thuốc sốt rét đặc hiệu, phải bảo đảm nguyên tắc là sau khi bệnh nhân thoát khỏi hôn mê, hết sốt và hết ký sinh trùng sốt rét...


Chu dong han che tu vong do sot ret ac tinh


Trong qua trinh dieu tri bang thuoc sot ret dac hieu, phai bao dam nguyen tac la sau khi benh nhan thoat khoi hon me, het sot va het ky sinh trung sot ret...


(Tiep theo so 23)


Thoi diem ngung thuoc sot ret

Trong qua trinh dieu tri bang thuoc sot ret dac hieu, phai bao dam nguyen tac la sau khi benh nhan thoat khoi hon me, het sot va het ky sinh trung sot ret thi phai dung het dot thuoc theo phac do dieu tri quy dinh moi duoc ngung.


Thong thuong dung thuoc artesunat tiem hay quinin tiem, benh nhan thuong thoat khoi hon me va tinh lai trong vong tu 1-3 ngay dau, het sot va het ky sinh trung sot ret trong vong tu 30-50 gio, co the co thoi gian lau hon khi su dung thuoc quinin; thuc te tinh trang het sot co the som hon het ky sinh trung sot ret. Trung binh sau khi het ky sinh trung sot ret khoang tu 2-3 ngay thi moi ngung thuoc. Luu y, khong nen can cu chu yeu vao trieu chung sot vi sot con co the do nhieu yeu to khac nhu boi nhiem.


 


Tam man phong ngua benh sot ret. Anh: TM


Tam man phong ngua benh sot ret. Anh: TM


Truong hop su dung het dot thuoc dieu tri, den ngay thu 7 hoac ngay thu 10 benh nhan van con hon me thi co the co hai nguyen nhan: Khi chan doan da xac dinh sot ret ac tinh voi ket qua xet nghiem ky sinh trung sot ret Plasmodium falciparum duong tinh, do benh nhan da co bien chung mat nao vi nao bi giam cung cap mau, giam oxy nang, xuat huyet rai rac trong nao hoac co hoi chung gan - nao vi co them tinh trang suy gan nang.


Khi chan doan nghi ngo sot ret ac tinh voi ket qua xet nghiem ky sinh trung sot ret Plasmodium falciparum am tinh, can hoi chan lai de xem xet kha nang co the la mot hoi chung nao cap tinh do nguyen nhan khac de dieu chinh phac do dieu tri.


 



Chi dinh dieu tri sot ret ac tinh

Thuc te tren lam sang, cac nha khoa hoc da canh bao 4 truong hop benh nhan can co chi dinh dieu tri sot ret som gom: chan doan xac dinh sot ret ac tinh co ky sinh trung sot ret duong tinh; chan doan nghi ngo sot ret ac tinh co ky sinh trung sot ret am tinh; chan doan lam sang viem nao virut hoac hoi chung nao cap chua ro nguyen nhan nhung chua loai tru sot ret ac tinh; chan doan sot ret nang co trieu chung du bao sot ret ac tinh.


Cac nha khoa hoc khuyen cao, trong truong hop chan doan viem nao virut nhung con phan van chua loai tru hoan toan sot ret ac tinh thi huong xu tri van nen dieu tri theo sot ret ac tinh. Cung trong truong hop nay va truong hop chan doan sot ret nang co trieu chung du bao sot ret ac tinh mac du duoc dieu tri theo sot ret ac tinh nhung khong nen tong hop bao cao thong ke la sot ret ac tinh.


Hinh anh hong cau nhiem ky sinh trung sot ret.


Hinh anh hong cau nhiem ky sinh trung sot ret.


Dieu can quan tam

Mac du hien nay benh nhan sot ret, sot ret ac tinh va tu vong do sot ret o cac dia phuong da giam xuong den muc thap de tao dieu kien co so tien den lo trinh loai tru benh sot ret ra khoi cong dong trong thoi gian den nhung khu vuc mien Trung - Tay Nguyen va Dong Nam Bo van la noi dang con phai doi mat voi su phuc tap cua tinh hinh, trong do co sot ret ac tinh va nguy co tu vong o cac doi tuong bi nhiem sot ret ngoai lai va sot ret khang thuoc.


Khau hieu hanh dong cua nganh y te du phong la “khong co sot ret ac tinh, khong co tu vong”, tuy vay khi gap phai cac truong hop sot ret ac tinh thi phai bao dam nhung nguyen tac cap cuu dieu tri da neu o tren de chu dong han che tu vong.


BS. Nguyen Vo Hinh


RẤT NHIỀU SẢN PHẨM

DANH BẠ PHONG PHÚ

Đa dạng hàng trăm ngàn thuốc

CÁC THƯƠNG HIỆU NỔI TIẾNG

ĐỊA CHỈ NHÀ THUỐC

Chi tiết từng ngõ, phố, quận, huyện

TIN TỨC CẬP NHẬT

TIN SỨC KHỎE HỮU ÍCH

Các tin y tế cập nhật liên tục

HỖ TRỢ NHANH CHÓNG

HỖ TRỢ NHANH CHÓNG

Tư vẫn miễn phí, nhiệt tình

RẤT NHIỀU SẢN PHẨM

DANH BẠ PHONG PHÚ

Đa dạng hàng trăm ngàn thuốc

TIN TỨC CẬP NHẬT

TIN SỨC KHỎE HỮU ÍCH

Các tin y tế cập nhật liên tục

Giá Thuốc www.giathuoc.net Hà Nội, Việt Nam 123 ABC VN-HN 10000 VN ‎0912121212