Tác hại của mỡ máu cao

      -
  • Than phiền
  • gplus
  • pinterest
Mỡ máu cao là một chứng bệnh gặp chủ yếu ở người trưởng thành, đặc biệt ở người cao tuổi (NCT). Mỡ máu cao sẽ làm ảnh hưởng đến hệ tim mạch, nhất là ở người đã mang sẵn một số bệnh mạn tính về tim mạch, gan, thậm chí gây nguy hiểm.
Tác hại của mỡ máu cao

Mỡ máu là gì?


Mỡ máu bao gồm 2 loại chính là cholessterol và triglycerit, trong đó cholesterol gồm có cholesterol tốt (cholesterol cao), cholesterol xấu (cholesterol thấp), và cholesterol toàn phần, chiếm tỉ lệ rất cao (60 - 70%). Cholesterol là một chất béo có ở màng tế bào của tất cả các mô tổ chức trong cơ thể và được vận chuyển trong huyết tương của con người. Phần lớn cholesterol được gan tổng hợp nên từ các chất béo bão hòa, một phần nhỏ cholesterol được hấp thu từ thức ăn như: trứng, sữa, não, thịt đỏ (thịt bò, thịt chó, ngan, dê, cứu), mỡ động vật, lòng lợn, lòng bò, tôm. Đặc điểm của cholesterol kém tan trong nước, nó không thể tan và di chuyển trong máu mà phải nhờ vào lipoprotein (lipoprotein là một chất do gan tổng hợp ra và tan trong nước mang theo cholesterol). Cholesterol rất cần cho sự hoạt động của màng các tế bào trong cơ thể, cần cho sự hoạt động của cơ thể để sản xuất ra một nội tiết tố và cholesterol cũng là thành phần rất quan trọng của muối mật. Cholesterol tốt (HDL-C) có vai trò làm cho thành động mạch mềm mại để lưu thông máu tốt hơn và có khả năng bảo vệ thành mạch máu, trong khí đó cholesterol xấu (LDL- C) làm cho xơ vữa thành động mạch.


Cholesterol xấu càng cao càng làm cho xơ vữa động mạch, từ đó sẽ hạn chế lưu thông máu


Triglycerit là chất gì? Là chất do dư  thừa của axít béo không được chuyển thành cholesterol ở gan (khi chất axít béo loại tự do được hấp thu qua gan sẽ được chuyển thành cholesterol, nếu lượng axít béo bị dư thừa sẽ trở thành triglycerit). Tại gan chất triglycerit sẽ kết hợp với chất apoprotein (do gan sản xuất ra) và được đưa ra khỏi gan dưới dạng lipoprotein có tỉ trọng thấp.


Mỡ máu cao do đâu?


Mỡ trong máu cao có liên quan mật thiết đến thói quen ăn uống cũng như chế độ sinh hoạt của mỗi một con người, đặc biệt là NCT. Vì vậy, mỡ máu cao là một chứng bệnh gặp khá phổ biến ở NCT. Hay gặp nhất trong trong chứng tăng cholesterol máu là do chế độ dinh dưỡng không  hợp lý như: ăn nhiều mỡ động vật, phủ tạng động vật, lòng đỏ trứng, sữa toàn phần, bơ, thịt đỏ (thịt chó, bò, trâu), lòng động vật, tôm… trong các bữa ăn hàng ngày. Tiếp đến là người béo phì, lười vận động, ngoài ra có thể gặp do di truyền hoặc mắc một số bệnh về rối loạn chuyển hóa như đái tháo đường. Đối với tăng triglycerit hay gặp nhất là do uống quá nhiều rượu, béo phì, di truyền, lười vận động hoặc rối loạn gen chuyển hóa.


Mỡ máu cao gây tác hại gì cho sức khỏe?


Cholesterol xấu càng cao càng làm cho xơ vữa động mạch, từ đó sẽ hạn chế lưu thông máu, thậm chí tạo điều kiện cho việc hình thành cục máu đông hoặc các mảng xơ vữa bong ra gây tắc mạch, nhất là tắc mạch vành (nhồi máu cơ tim) hoặc tắc mạch não (nhũn não) gây đột quỵ.



Với loại triglycerit, khi nào có sự mất cân bằng  giữa lipit vào gan và lipit ra khỏi gan, mỡ sẽ tích lại trong gan, tức là triglycerit tăng sẽ gây nên gan nhiễm mỡ. Gan bị nhiễm mỡ sẽ hạn chế chức năng sản xuất ra chất apoprotein do đó sẽ làm cho lượng axít béo vào gan quá lớn càng làm cho gan nhiễm mỡ nặng hơn. Gan nhiễm mỡ từ nhẹ dẫn đến nặng và cuối cùng là xơ gan. Bệnh xơ gan cho đến nay chưa có thuốc đặc hiệu để chữa trị. Ngoài ra, nếu tăng quá cao triglycerit máu, sẽ có nguy cơ gây viêm tụy cấp tính.


Khi nào gọi là mỡ máu cao?


Cholesterol toàn phần trong máu bình thường có chỉ số < 5,2mmol/l, khi chỉ số này tăng trên 5,2mmol/lít là bắt đầu cao. Với loại HDL-C chỉ số trong máu ở người bình thường là ≥ 0,9mmol/l, chỉ số này càng cao càng tốt. Với loại LDL-C trong máu người bình thường có chỉ số là dưới 3,4mmol/l, khi chỉ số này vượt quá trên 3,4 mmol/l, được gọi là cao.


Khi triglycerit máu trên 2,26 mmol/l được gọi là triglycerit cao. Khi tăng cả cholesterol xấu và triglycerit,  được gọi là tăng mỡ máu hỗn hợp.



Lời khuyên của thầy thuốc
NCT nên dùng dầu thực vật trong các bữa ăn hàng ngày và ăn cá từ 2 - 3 lần thay thịt trong một tuần. Hạn chế ăn tôm, các loại thịt đỏ, lòng động vật. Cần tăng cường ăn rau, hoa quả. Hạn chế hoặc bỏ hẳn rượu bia, nhất là người có bệnh về tim mạch, tăng huyết áp. Không nên ăn quá nhiều tinh bột. Tăng cường tập thể dục đều đặn hoặc chơi các môn thể thao nhẹ nhàng như: đi bộ, chơi cầu lông, bơi, tập thể dục dưỡng sinh… Nên đi khám bệnh định kỳ để được chỉ định xét nghiệm mỡ máu và khi mỡ máu cao cần điều trị làm theo chỉ định và tư vấn của bác sĩ, không nên tự động mua thuốc để điều trị nếu không có chuyên môn về y học.

PGS.TS. BÙI KHẮC HẬU


Tag :

  • Than phiền
  • gplus
  • pinterest
Bình luận (0)
Đánh giá:

Tác hại của mỡ máu cao

Mỡ máu cao là một chứng bệnh gặp chủ yếu ở người trưởng thành, đặc biệt ở người cao tuổi (NCT). Mỡ máu cao sẽ làm ảnh hưởng đến hệ tim mạch, nhất là ở người đã mang sẵn một số bệnh mạn tính về tim mạch, gan, thậm chí gây nguy hiểm.


Tac hai cua mo mau cao


Mo mau cao la mot chung benh gap chu yeu o nguoi truong thanh, dac biet o nguoi cao tuoi (NCT). Mo mau cao se lam anh huong den he tim mach, nhat la o nguoi da mang san mot so benh man tinh ve tim mach, gan, tham chi gay nguy hiem.


Mo mau la gi?


Mo mau bao gom 2 loai chinh la cholessterol va triglycerit, trong do cholesterol gom co cholesterol tot (cholesterol cao), cholesterol xau (cholesterol thap), va cholesterol toan phan, chiem ti le rat cao (60 - 70%). Cholesterol la mot chat beo co o mang te bao cua tat ca cac mo to chuc trong co the va duoc van chuyen trong huyet tuong cua con nguoi. Phan lon cholesterol duoc gan tong hop nen tu cac chat beo bao hoa, mot phan nho cholesterol duoc hap thu tu thuc an nhu: trung, sua, nao, thit do (thit bo, thit cho, ngan, de, cuu), mo dong vat, long lon, long bo, tom. Dac diem cua cholesterol kem tan trong nuoc, no khong the tan va di chuyen trong mau ma phai nho vao lipoprotein (lipoprotein la mot chat do gan tong hop ra va tan trong nuoc mang theo cholesterol). Cholesterol rat can cho su hoat dong cua mang cac te bao trong co the, can cho su hoat dong cua co the de san xuat ra mot noi tiet to va cholesterol cung la thanh phan rat quan trong cua muoi mat. Cholesterol tot (HDL-C) co vai tro lam cho thanh dong mach mem mai de luu thong mau tot hon va co kha nang bao ve thanh mach mau, trong khi do cholesterol xau (LDL- C) lam cho xo vua thanh dong mach.


Cholesterol xau cang cao cang lam cho xo vua dong mach, tu do se han che luu thong mau


Triglycerit la chat gi? La chat do du  thua cua axit beo khong duoc chuyen thanh cholesterol o gan (khi chat axit beo loai tu do duoc hap thu qua gan se duoc chuyen thanh cholesterol, neu luong axit beo bi du thua se tro thanh triglycerit). Tai gan chat triglycerit se ket hop voi chat apoprotein (do gan san xuat ra) va duoc dua ra khoi gan duoi dang lipoprotein co ti trong thap.


Mo mau cao do dau?


Mo trong mau cao co lien quan mat thiet den thoi quen an uong cung nhu che do sinh hoat cua moi mot con nguoi, dac biet la NCT. Vi vay, mo mau cao la mot chung benh gap kha pho bien o NCT. Hay gap nhat trong trong chung tang cholesterol mau la do che do dinh duong khong  hop ly nhu: an nhieu mo dong vat, phu tang dong vat, long do trung, sua toan phan, bo, thit do (thit cho, bo, trau), long dong vat, tom… trong cac bua an hang ngay. Tiep den la nguoi beo phi, luoi van dong, ngoai ra co the gap do di truyen hoac mac mot so benh ve roi loan chuyen hoa nhu dai thao duong. Doi voi tang triglycerit hay gap nhat la do uong qua nhieu ruou, beo phi, di truyen, luoi van dong hoac roi loan gen chuyen hoa.


Mo mau cao gay tac hai gi cho suc khoe?


Cholesterol xau cang cao cang lam cho xo vua dong mach, tu do se han che luu thong mau, tham chi tao dieu kien cho viec hinh thanh cuc mau dong hoac cac mang xo vua bong ra gay tac mach, nhat la tac mach vanh (nhoi mau co tim) hoac tac mach nao (nhun nao) gay dot quy.



Voi loai triglycerit, khi nao co su mat can bang  giua lipit vao gan va lipit ra khoi gan, mo se tich lai trong gan, tuc la triglycerit tang se gay nen gan nhiem mo. Gan bi nhiem mo se han che chuc nang san xuat ra chat apoprotein do do se lam cho luong axit beo vao gan qua lon cang lam cho gan nhiem mo nang hon. Gan nhiem mo tu nhe dan den nang va cuoi cung la xo gan. Benh xo gan cho den nay chua co thuoc dac hieu de chua tri. Ngoai ra, neu tang qua cao triglycerit mau, se co nguy co gay viem tuy cap tinh.


Khi nao goi la mo mau cao?


Cholesterol toan phan trong mau binh thuong co chi so < 5,2mmol/l, khi chi so nay tang tren 5,2mmol/lit la bat dau cao. Voi loai HDL-C chi so trong mau o nguoi binh thuong la ≥ 0,9mmol/l, chi so nay cang cao cang tot. Voi loai LDL-C trong mau nguoi binh thuong co chi so la duoi 3,4mmol/l, khi chi so nay vuot qua tren 3,4 mmol/l, duoc goi la cao.


Khi triglycerit mau tren 2,26 mmol/l duoc goi la triglycerit cao. Khi tang ca cholesterol xau va triglycerit,  duoc goi la tang mo mau hon hop.



Loi khuyen cua thay thuoc
NCT nen dung dau thuc vat trong cac bua an hang ngay va an ca tu 2 - 3 lan thay thit trong mot tuan. Han che an tom, cac loai thit do, long dong vat. Can tang cuong an rau, hoa qua. Han che hoac bo han ruou bia, nhat la nguoi co benh ve tim mach, tang huyet ap. Khong nen an qua nhieu tinh bot. Tang cuong tap the duc deu dan hoac choi cac mon the thao nhe nhang nhu: di bo, choi cau long, boi, tap the duc duong sinh… Nen di kham benh dinh ky de duoc chi dinh xet nghiem mo mau va khi mo mau cao can dieu tri lam theo chi dinh va tu van cua bac si, khong nen tu dong mua thuoc de dieu tri neu khong co chuyen mon ve y hoc.

PGS.TS. BUI KHAC HAU


RẤT NHIỀU SẢN PHẨM

DANH BẠ PHONG PHÚ

Đa dạng hàng trăm ngàn thuốc

CÁC THƯƠNG HIỆU NỔI TIẾNG

ĐỊA CHỈ NHÀ THUỐC

Chi tiết từng ngõ, phố, quận, huyện

TIN TỨC CẬP NHẬT

TIN SỨC KHỎE HỮU ÍCH

Các tin y tế cập nhật liên tục

HỖ TRỢ NHANH CHÓNG

HỖ TRỢ NHANH CHÓNG

Tư vẫn miễn phí, nhiệt tình

RẤT NHIỀU SẢN PHẨM

DANH BẠ PHONG PHÚ

Đa dạng hàng trăm ngàn thuốc

TIN TỨC CẬP NHẬT

TIN SỨC KHỎE HỮU ÍCH

Các tin y tế cập nhật liên tục

Giá Thuốc www.giathuoc.net Hà Nội, Việt Nam 123 ABC VN-HN 10000 VN ‎0912121212