Cua đồng không chỉ là món ăn dân dã được ưa chuộng, từ lâu cua được xem là vị thuốc quý bổ dưỡng phòng trị bệnh.
Cua đồng không chỉ là món ăn dân dã được ưa chuộng, từ lâu cua được xem là vị thuốc quý bổ dưỡng phòng trị bệnh. Theo sách Hải Thượng Lãn Ông: “Điền giải là cua đồng có vị ngọt lạnh, ít độc, hay sinh phong tác dụng nối gân tiếp xương, chữa phong nhiệt, trừ mụn độc lở, huyết kết thống”.
Thịt cua đồng giàu protid; có lipid, Ca, P, Fe; vitamin B1, B2, PP, B6,… Cua đồng dùng rất tốt trị chứng gân xương yếu dễ gãy lâu lành; chứng huyết nhiệt huyết ứ, đau đầu, đau tim, đau ngực sườn; “trúng phong” tai biến yếu liệt chi, đau tê, miệng, mắt méo lệch; chứng phong ngứa, vảy nến, mụn độc lở… Dưới đây là một số món ăn thuốc từ cua đồng.
Canh cua rau nhút: thịt cua đồng 100g, rau nhút 150g, khoai sọ 100g, hành khô gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Tác dụng lợi gân xương, bổ thông khí huyết, an thần… Chữa sang thương huyết ứ, gân xương yếu, khó ngủ, “trúng phong” yếu tê liệt, mụn nhọt, mụn trứng cá, hạch kết, bướu cổ, vảy nến do huyết ứ.
Canh cua hoa thiên lý: thịt cua đồng 100g, hoa thiên lý 150g, hành, tiêu, gia vị vừa đủ nấu ăn. Tác dụng: trị huyết ứ đau đầu, đau tim, đau tê khắp mình, di chứng yếu liệt, đau ngực sườn, mệt mỏi khó lên cân, sinh lý yếu, trẻ em còi, phụ nữ sau sinh hư yếu thiếu sữa.
Canh cua rau cải: thịt cua đồng 100g, rau cải cay 150g, gừng tươi 1 củ, hành khô, gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Tác dụng bổ gân xương, hóa đàm, thông huyết… Dùng tốt cho người ngoại cảm nội thương ho thở, ho tức ngực sườn, di chứng “trúng phong” miệng mắt méo lệch, các chứng hư nhược phong tê do huyết hư huyết ứ.
Canh cua rau đay mùng tơi: thịt cua đồng 100g, rau đay 100g, rau mồng tơi 50g, hành, gừng gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Tác dụng ích xương, lợi tim mạch, tiêu phù… Trị chứng đau tim, đau đầu, ngực sườn, phụ nữ đau bụng kinh, gân xương yếu, trĩ, táo bón, phù thũng các chứng phong tê do huyết nhiệt huyết ứ.
Bún riêu cua: thịt cua đồng 100g, cà chua, đậu phụ, tiết lợn, bún, rau muống chẻ, bắp chuối bào, giá đậu, gia vị vừa đủ nấu ăn. Tác dụng trị xương yếu gãy lâu lành, đau tê, trẻ em còi, huyết hư đau đầu chóng mặt mệt mỏi, các chứng do huyết nhiệt, huyết ứ.
Bánh đa cua: thịt cua đồng 100g, đậu phụ 80g, xương lợn 200g, cà chua 2 quả, bánh đa đỏ, hành lá, rau ngò, lá lốt, hành tím, gia vị vừa đủ nấu ăn. Trị chứng chán ăn, cơ thể mệt mỏi, gân xương mềm yếu gãy lâu lành, phù thũng do suy dinh dưỡng, râu tóc bạc sớm.
Lẩu riêu măng chua: thịt cua đồng 150g, măng chua 100g, cà chua, dọc mùng, đậu bắp, đậu phụ, hành, mùi tàu, ớt, me chua, gia vị vừa đủ, rau ăn kèm rau muống, rau cải, rau thơm. Trị chứng gân xương yếu khí huyết hư, sa sút trí não, đái tháo đường, mệt mỏi khó lên cân, trẻ em còi cọc ăn kém.
Canh cua rau ngót: thịt cua đồng 100g, rau ngót 150g, gừng tươi 1 củ, hành khô, gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Trị nội nhiệt táo bón, trẻ em còi, người lớn ăn ít mệt mỏi khó lên cân, tiểu buốt gắt, ban sởi, ra mồ hôi trộm, phụ nữ sau sinh, sót nhau, ít sữa.
Canh cua rau dền: thịt cua đồng 100g, rau dền 150g, hành, gừng, gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Trị chứng suy nhược đau đầu chóng mặt, khó ngủ, táo bón, tiểu buốt gắt, mụn nhọt lở ngứa, xuất huyết.
Lẩu cua đồng: thịt cua đồng 100g, nước xương lợn, rau muống, giá đậu, hoa lý, rau đắng, nấm rơm, cà chua, hành ngò gia vị vừa đủ nấu lẩu ăn. Trị chứng khí huyết đều hư, suy nhược cơ thể, gân xương mềm yếu, da khô, tóc râu bạc sớm, suy giảm trí nhớ, trẻ em còi khó lên cân.
Lưu ý: phải chọn cua tươi sống, loại bỏ cua chết, khi cua chết, chất đạm sẽ biến thành histamin gây dị ứng nổi mề đay, ngứa ngáy, nôn nao, đau đầu, chóng mặt…
Lương y Phan Thị Thạnh