Suy buồng trứng sớm là kết quả từ một trong hai quá trình: nang suy giảm hoặc gián đoạn nang. Suy buồng trứng sớm cũng là một trong những “thủ phạm” hàng đầu gây hiếm muộn, khó có con.
Suy buồng trứng sớm là kết quả từ một trong hai quá trình: nang suy giảm hoặc gián đoạn nang. Suy buồng trứng sớm cũng là một trong những “thủ phạm” hàng đầu gây hiếm muộn, khó có con. Về lâu dài, bệnh sẽ ảnh hưởng cả về thể chất và tinh thần cho người phụ nữ.
Suy buồng trứng sớm là gì?
Suy buồng trứng sớm là tình trạng ngừng hoạt động chức năng buồng trứng ở những phụ nữ sau tuổi dậy thì và trước tuổi 40. Tùy thuộc vào nguyên nhân, suy buồng trứng sớm có thể phát triển ngay từ tuổi dậy thì hoặc cũng có thể là bẩm sinh.
Suy buồng trứng sớm có thể nhận biết qua những dấu hiệu như: Kinh nguyệt không đều trong nhiều năm, mấy tháng mới có kinh một lần, kinh nguyệt ít, thậm chí không có kinh. Chị em có nhiều triệu chứng tương tự mãn kinh như: dễ “bốc hỏa”, vã mồ hôi về đêm, dễ kích động, giảm ham muốn tình dục, khô âm đạo…Rối loạn tiết niệu: són tiểu, tiểu quá nhiều. Trên hình ảnh siêu âm của bệnh nhân suy buồng trứng sớm cho thấy trứng nhỏ không phát triển, xét nghiệm kiểm tra nồng độ estrogen giảm.
Tìm “thủ phạm” gây suy buồng trứng sớm
Đa số các trường hợp suy buồng trứng sớm đều do các nguyên nhân như sau:
Nhân tố miễn dịch: Nếu chị em có vấn đề về viêm tuyến giáp thì cần đặc biệt lưu ý. Vì hầu hết các bệnh tự miễn như viêm tuyến giáp tự miễn - bệnh do cơ thể tự sinh ra kháng thể phá hủy tuyến giáp thường đi kèm với suy buồng trứng.
Suy buồng trứng do stress: Thường xuyên phải chịu sức ép lớn, đối mặt với căng thẳng có thể gây rối loạn chức năng thần kinh thực vật, ảnh hưởng đến sự điều tiết nội tiết trong cơ thể, làm giảm hormon estrogen gây suy giảm chức năng buồng trứng sớm.
Khi có dấu hiệu bệnh, chị em cần đi khám sớm để được điều trị kịp thời.
Đang điều trị bệnh: Chị em vì một nguyên nhân nào đó phải cắt cả 2 bên hoặc 1 bên buồng trứng có thể làm rối loạn chức năng buồng trứng, lâu ngày sẽ gây suy buồng trứng trước 40 tuổi. Người bệnh đang điều trị hiếm muộn, lạm dụng thuốc kích trứng làm cho buồng trứng mất dần chức năng làm việc, gây suy buồng trứng sớm.
Nhiễm virut: Những loại virut gây bệnh như: virut herpes simplex (HSV), virut gây bệnh quai… đều có thể gây viêm buồng trứng hoặc buồng trứng tự miễn làm tổn hại đến buồng trứng gây suy buồng trứng sớm.
Nạo phá thai: Nạo phá thai không những ảnh hưởng đến tử cung mà có thể gây ra tình trạng rối loạn chức năng buồng trứng khiến buồng trứng không thể sản sinh ra các trứng một cách bình thường hoặc có chất lượng.
Giảm cân quá mức: Trọng lượng cơ thể sụt giảm quá nhanh khiến tỷ lệ chất béo xuống thấp, gây ảnh hưởng đến lượng estrogen trong cơ thể. Sự thiếu hụt estrogen có thể làm rối loạn kinh nguyệt. Đây chính là tác nhân chính kìm hãm chức năng rụng trứng của buồng trứng khiến buồng trứng bị suy sớm, nếu điều trị không kịp thời có thể gây vô sinh, hiếm muộn. Suy buồng trứng sớm lại có thể khiến cho tình trạng rối loạn kinh nguyệt trầm trọng hơn, như vậy sẽ tạo nên một vòng tuần hoàn ác tính, vòng xoắn luẩn quẩn này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và việc mang thai.
Hút thuốc, uống rượu: Chất ni-cô-tin (nicotin) trong thuốc lá và nồng độ cồn trong rượu có thể làm rối loạn kinh nguyệt, gây suy buồng trứng sớm.
Suy buồng trứng do nhiễm hóa chất độc hại, phơi nhiễm phóng xạ: Phụ nữ thường xuyên tiếp xúc với hóa chất độc hại, có chứa chất phóng xạ có thể ảnh hưởng tới sức khỏe, gây tổn thương tế bào sinh sản có thể dẫn tới suy buồng trứng sớm.
Lời khuyên của thầy thuốc
Những bệnh nhân có dấu hiệu suy buồng trứng sớm hoặc đang bị suy buồng trứng trước hết cần tránh xa môi trường bị phơi nhiễm bởi hóa chất độc hại, chất phóng xạ. Hạn chế tối đa những căng thẳng, stress (vì đây là nguyên nhân gây rối loạn nội tiết, giảm tiết estrogen, rối loạn chức năng buồng trứng, suy hoặc teo buồng trứng sớm). Tập thể dục đều đặn giúp có một cơ thể khỏe mạnh, giữ trọng lượng cân đối. Chế độ ăn khoa học giàu dinh dưỡng cũng là giải pháp tốt phòng ngừa suy buồng trứng sớm. Chị em nên ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi - đây là những thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất, giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Các thực phẩm giàu vitamin D và canxi cũng rất quan trọng. Đây là hai thành phần đặc biệt quan trọng và cần thiết giúp tái tạo estrogen. Một số thực phẩm giàu canxi có lợi cho sức khỏe: cá hồi, sữa và các sản phẩm từ sữa, ngũ cốc nguyên hạt, đậu nành, hạt dẻ, một số loại rau xanh như súp-lơ, rau dền… Uống nhiều nước để bổ sung lượng nước cần thiết cho cơ thể. Không hút thuốc lá và uống rượu bia.
Khi thấy có dấu hiệu bệnh, cần đi khám sớm để được điều trị kịp thời.
BS. BĂNG TÂM