Chứng da vẽ nổi

Chứng da vẽ nổi là một rối loạn chức năng da thường gặp, chiếm khoảng 2 - 5% trong dân số, là một trong những loại phổ biến nhất của mề đay.

Hỏi: Con gái tôi năm nay 14 tuổi, da cháu trắng, bình thường không có dấu hiệu gì về bệnh ngoài da. Mỗi lần cháu bị ngứa và gãi thì da cháu bị sưng lên ở những chỗ vừa mới gãi, có thể là một đường hoặc cả vùng da rộng lớn. Chỗ sưng lên giống như bệnh nổi mề đay, và khoảng hơn 1 giờ sau thì chỗ sưng tự động mất đi. Xin hỏi cháu bị bệnh gì? Có thể khám và điều trị bác sĩ thuộc chuyên khoa gì?

(Minh Khuê - Q. 2, TP.HCM)

Trả lời: Với phần trình bày của bạn trong thư, thì những mô tả phù hợp với chứng da vẽ nổi.

Đây là một rối loạn chức năng da thường gặp, chiếm khoảng 2 - 5% trong dân số, là một trong những loại phổ biến nhất của mề đay, da người bệnh bị nổi hằn lên và bị viêm khi vuốt ve, gãi, cọ xát, hoặc tát vào da. Bệnh lý này y học còn gọi là mề đay vật lý. Các triệu chứng xuất hiện bởi các tế bào mast ở bề mặt da tự sản xuất histamine mà không cần sự hiện diện của bất kỳ loại kháng nguyên nào, làm cho vùng da chịu ảnh hưởng bị sưng lên, do lớp màng bao bọc xung quanh tế bào mast bị yếu, do đó dễ dàng bị phá vỡ nhanh chóng dưới áp lực vật lý và gây ra một phản ứng dị ứng, rất dễ bị nhầm lẫn với một phản ứng dị ứng xảy ra do các kháng nguyên bên ngoài, những mảng mề đay này xuất hiện trong vòng vài phút, kèm theo cảm giác rát, ngứa ít và có nhiều trường hợp không ngứa. Vùng da bị tác động kích thích trực tiếp sẽ nổi mề đay và có thể dẫn đến các vùng da khác trên cơ thể không bị kích thích cũng bị dị ứng. Những triệu chứng này sẽ biến mất trong vòng 15 - 30 phút mà không cần điều trị, nhưng trong một số trường hợp, ngứa đỏ có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày.

Về nguyên nhân, cho tới nay các nhà khoa học chưa giải thích được nguyên nhân gây nên chứng da vẽ nổi. Bệnh có thể kéo dài nhiều năm mà không cần điều trị. 95% các trường hợp mãn tính không thể giải quyết triệt để được, đôi khi bệnh tự khỏi, đôi khi bị suốt đời. Đây không phải là một bệnh đe dọa đến tính mạng người bệnh và cũng không lây nhiễm.

Về khắc phục, bạn nên cho cháu mặc quần áo rộng, tránh để kích thích, đè ép lên da, nếu không ngứa nhiều, không cần dùng thuốc gì cả. Nếu tình trạng này xảy ra nhiều, nghiêm trọng thì bạn cần đưa cháu đến khám bởi bác sĩ chuyên khoa da liễu, để được tư vấn và hướng dẫn dùng thuốc phù hợp.

BS.CKI. TRẦN QUỐC LONG