Bệnh nhiễm ngoài da có nhiều loại, có thể do nhiễm ký sinh trùng hoặc nhiễm vi nấm. Bệnh do ký sinh trùng thường gặp là ghẻ ngứa. Còn bệnh do nhiễm vi nấm tương đối phổ biến là hắc lào, lang ben. Bài viết này xin được đề cập đến việc sử dụng thuốc không đúng hoặc không tuân theo một số nguyên tắc điều trị, việc điều trị trở nên khó khăn, bệnh cứ tái đi tái lại không dứt được!

Bệnh ghẻ ngứa

Bệnh không gây nguy hiểm trầm trọng nếu người mắc biết giữ vệ sinh, chỉ gây sự khó chịu vì ngứa ngáy hay tạo tâm lý xấu hổ vì lý do thẩm mỹ. Tuy nhiên, trước đây đã có trường hợp bệnh nhân ngộ độc phải vào bệnh viện cấp cứu vì dùng "thuốc rầy", thậm chí dùng cả "thuốc súng" để xức ghẻ! Bệnh ghẻ ngứa không phải do gan yếu sinh ra phong độc làm ngứa ngáy như một số người lầm tưởng, mà do một loại ký sinh trùng có tên khoa học là Scarcoptes scabiei hominis gây ra, ta thường gọi là con "cái ghẻ". Cái ghẻ hình tròn, đường kính khoảng 1/4mm, mắt tinh có thể nhìn thấy được. Qua kính hiển vi, trông nó giống con rùa có 8 chân. Tổn thương đặc hiệu của ghẻ ngứa là các luống ghẻ và mụn nước thường định vị ở kẽ ngón tay, lòng bàn tay, phần dưới bụng, háng, dưới bàn tọa, kẽ hậu môn, bộ phận sinh dục, không bao giờ xuất hiện ở đầu, cổ. Triệu chứng chính là ngứa, nhất là về ban đêm khi đắp chăn ấm để ngủ (do cơ thể ấm, con cái ghẻ hoạt động mạnh làm cho ngứa nhiều). Lúc đầu chỉ ngứa một hai chỗ, sau đó lan khắp người (trừ mặt và lưng). Nên lưu ý, tình trạng ngứa này có thể lây lan cho cả nhà hay tập thể. Người bệnh bị ngứa, gãi nhiều gây nhiễm khuẩn thứ phát (mưng mủ) hoặc bị viêm da, chàm hóa, thậm chí do gãi nhiều hay bôi thuốc bừa bãi sinh ra tổ đỉa. Ðã có trường hợp bệnh nhân ngứa và nổi mụn khắp người, đám mụn lở loét, viêm nhiễm mưng mủ. Người bệnh cứ tưởng bị một bệnh dị ứng ngoài da nào đó và tìm cách chữa trị đủ cách nhưng không hết, cuối cùng mới phát hiện chỉ bị ghẻ ngứa bị bội nhiễm và chàm hóa.

Hiện nay, bệnh ghẻ ngứa được xem là một trong hơn 22 bệnh lây qua đường tình dục. Thường trong gia đình một người bị sẽ lây cho nhiều người khác. Riêng đối với nam giới, thương tổn ở bộ phận sinh dục thường là những sẩn mủ hay sẩn đóng mày, khiến người bệnh dễ nhận lầm là đã bị một bệnh hoa liễu nào khác (chẩn đoán sai sẽ dẫn đến điều trị sai, tốn kém nhiều mà vẫn không hết bệnh).

Muốn trị dứt bệnh ghẻ ngứa, phải dùng thuốc có tác dụng diệt con cái ghẻ và xức thuốc đúng cách.

Thuốc thường có dạng kem, dung dịch, thuốc mỡ và chứa một trong những hoạt chất sau:

- Lưu huỳnh, trước đây có sử dụng thuốc mỡ lưu huỳnh hoặc dung dịch Polysulfur calcium, nhưng nay ít dùng vì có mùi hôi diêm sinh gây khó chịu cho người bôi thuốc.

- Benzyl benzoat (biệt dược Ascabiol).

- D.E.P (tức Dietyl phtalat): Dùng dạng thuốc mỡ.

- Gamma hexaclorocyclohexan: (Lindana Crème, Elénol, Scabecid).

- Crotamiton 10% (Eurax): Có thêm tác dụng chống ngứa.

Muốn chữa dứt bệnh ghẻ ngứa, cần thực hiện các nguyên tắc sau:

- Tắm sạch (nên xát mạnh xà phòng vào nốt ghẻ và rửa sạch), sau đó lau khô trước khi bôi thuốc. Tốt nhất là bôi thuốc vào buổi tối trước khi đi ngủ.

- Phải chuẩn bị sẵn một bộ quần áo đã được giặt thật sạch (có nhúng nước sôi, ủi nóng hoặc phơi qua một, hai nắng để thay). Mùng, màn, chiếu, gối nên giặt tẩy, phơi nắng (để diệt con cái ghẻ và trứng rơi rớt, có thể gây bệnh trở lại hoặc lây lan).

- Phải để thuốc tiếp xúc đủ thời gian. Ða số các thuốc được yêu cầu để tiếp xúc 24 giờ đối với người lớn, 12 giờ đối với trẻ em và phụ nữ mang thai. Sau đó, tắm rửa sạch sẽ lại bằng xà phòng. Có thể xức thuốc 2, 3 lần. Khi bị tái phát (sau 15-20 ngày do trứng sống sót nở), nên xức thuốc trở lại.

- Phải điều trị đồng thời cho tất cả mọi người trong gia đình, vì nếu để sót người bị bệnh, người khác sẽ bị tái nhiễm.

Xin nhắc lại, tuyệt đối không được dùng "thuốc trừ sâu rầy" để trị bệnh ghẻ ngứa!

Tóm lại, ghẻ ngứa là bệnh nhiễm ngoài da thường gặp do một loại ký sinh trùng gây ra. Việc điều trị thật ra không khó khăn, nhưng vì người bệnh không biết và không thực hiện đúng các nguyên tắc điều trị, và đặc biệt do không ý thức về việc phòng ngừa nên không thể chữa dứt được, bệnh cứ tái đi tái lại. Bên cạnh đó, việc điều trị không dứt điểm hoặc bừa bãi sẽ dễ dẫn đến các biến chứng như bị nhiễm trùng viêm da, chàm hóa khiến việc chữa trị sau đó càng trở nên khó khăn.

Chúc bạn sức khoẻ.